ĐÀN HƯƠNG HÌNH - Trang 235

cằm nhẵn thín, anh Cả đã trở thành mệnh quan triều đình có bộ râu đẹp.
Tiếp đó, anh lại nhớ lần tranh cãi với anh Cả, trước khi Đông du. Anh Cả
không đồng ý anh từ bỏ con đường khoa cử. Anh nói, khoa cử đào tạo ra
những kẻ vô tích sự. anh Cả đập bàn, nước trà trong chén bắn tung tóe. Nói
bậy! Cơn thịnh nộ làm thay đổi bộ mặt oai nghiêm của anh Cả, nhưng cơn
giận lập tức biến thành tự trào. Anh Cả bảo, nói vậy có nghĩa là xưa nay,
các bậc thánh nhân hào kiệt đều vô tích sự! Tăng Văn Chính Công, Lý
Hồng Chương, Trương Chi Động của bản triều cũng vô tích sự! Còn ngu
dại như anh đây chỉ đáng là một xác chết, càng vô tích sự? Anh Cả, em
không có ý ấy. Vậy chú định nói gì? Ý em là, Trung Quốc muốn tiến bộ thì
phải bỏ khoa cử, mở trường học kiểu mới; phải loại bỏ Bát cổ, coi trọng
giáo dục khoa học, phải đưa dòng nước tươi mời vào cái đầm lầy này.
Trung Quốc muốn cải cách thì phải lấy Nhật Bản làm thầy, ý em đã quyết,
anh đừng ngăn trở. Anh Cả thở dài: mỗi người mỗi ý, không nên khiêng
cưỡng, nhưng phụ huynh vẫn cho rằng, xuất thân từ khoa cử, mới đường
đường chính chính, còn lại đều là bàng môn tả đạo, dù có ở ngôi cao, cũng
bị người đời coi thường… Anh ơi, thời loạn trọng võ, thời bình trọng văn,
nhà mình có một ông tiến sĩ là đủ rồi, để em đi học võ. Anh Cả thở dài,
phàn nàn: Tiến sĩ gì mà tiến sĩ, chỉ là hư danh, sáng cắp ô đi tối cắp về chứ
báu gì!… Anh ơi, vậy sao anh lại xui em chui vào cái ngõ cụt ấy? Anh Cả
cười buồn: Kiến giải của ông vô tích sự mà!
Gió mạnh dần, Hải Hà nổi sóng màu chì. Anh nhớ lại khi về nước trên con
tàu Oâkinaoa, nhớ cảnh gặp Viên Thế Khải theo thư giới thiệu của Khang
Hữu Vi tiên sinh.
Tiểu Trạm về mùa thu. Cánh đồng lúa mênh mông trĩu hạt, thơm ngát.
Trước khi gặp Viên Thế Khải, anh đã bí mật lang thanh hai ngày ở Tiểu
Trạm, quan sát tình hình bằng con mắt nhà nghề. Anh thấy hàng ngày các
tân binh tập huấn trên thao trường, quả thật binh nhung tề chỉnh, vũ khí tiên
tiến, huấn luyện có bài bản, khí thế phi phàm, khác xa so với đám cựu binh
lạc hậu. Nhìn quân mà biết tướng, anh thật sự khâm phục Viên Thế Khải
trước khi gặp ông ta.
Dinh thự Viên đại nhân cách thao trường hai tầm tên bắn. Hai bên cổng đồ