ĐÀN HƯƠNG HÌNH - Trang 272

khẩu pháo ở Tế Nam hôm ấy chỉ đáng là con của các khẩu pháo ở Thông
Đức hôm nay. Quan huyện hiểu ra, vì sao Viên đại nhân liên tiếp nhượng
bộ những yều cầu vô lý của người Đức; hiểu ra, vì sao trong vụ Tôn Bính,
Viên đại nhân như một ông bố nhu nhược đứng về phía con cái những
người quyền quí đã hạ nhục con mình. Con mình đã bị khinh rẻ, ông bố lại
bồi thêm một cái tát! Chả trách trong cáo thị hiểu dụ dân Cao Mật, Viên đại
nhân nói:… “Các ngươi phải hiểu rằng, người Đức tàu to súng lớn, đánh
đâu thắng đấy. Các ngươi sinh sự nhiều thì thiệt nhiều. Há không nghe tục
ngữ có câu Hiền lành sống nhăn, sắc sảo chết lăn đó sao? Câu danh ngôn
thật chí lí, các người phải nhớ kỹ…”
Quan huyện so sánh đội hỏa mai, đội cung thủ mà ông vẫn tự hào, với quân
đội Đức: xấu hổ quá, không muốn ngẩng mặt lên. Đội hỏa mai và đội cung
thủ cũng lúng túng như anh gian phu bị bắt đi diễu phố, không mảnh vải
trên người. Quan huyện đem theo lực lượng vũ trang đi đàm phán là nhằm
khuyếch trương thanh thế của thiên triều, biểu thị sức mạnh với người Đức,
nhưng giờ thì ông coi hành động đó là ngu xuẩn, chẳng khác anh mù soi
gương. Chả trách khi ông lệnh cho quân lính xuất phát, các tùy tùng anh
nào anh ấy cứ trợn trừng trợn trạc. Họ khẳng định là đã đi Thông Đức xem
bọn lính Đức luyện tập, khi ấy ông đang ốm. Ông có nghe tùy tùng báo cáo
là quân Đức đã kéo vào huyện lỵ, chiếm thư viện Thông Đức làm doanh
trại. Lý do chiếm thư viện Thông Đức là ở cái từ “Thông Đức”, nghĩa là
“Với Đức là một”, đã với Đức là một thì để Đức đóng quân. Khi ấy, ông
chủ trương tìm cái chết, nên bỏ ngoài tai cái tin động trời này. Sau khi tự
vẫn không thành, ông bắt đầu xem xét, thấy việc quân Đức chiến đóng thư
viện Thông Đức là hành động kẻ cướp, coi thường huyện Cao Mật, đương
nhiên coi thường cà sự tôn nghiêm của nhà Đại Thanh. Ông soạn thảo cả
một thông điệp lời lẽ nghiêm khắc, sai Xuân Sinh và Lưu Phác đưa đến chỗ
Tư lệnh Caclôt, yêu cầu Caclôt xin lỗi dân Cao Mật và lập tức rút quân về
địa điểm qui định trong Điều ước Giao –Aùo giữa Trung Quốc và Đức. Khi
trở về, Xuân Sinh và Lưu Phác nói, Caclôt bảo quân Đức đóng quân tại
huyện thành Cao Mật là đã được sự đồng ý của Viên Thế Khải đại nhân và
triều đình Đại Thanh. Quan huyện đang bán tín bán nghi thì Tri phủ Lai