Hình 12. Philemon
Khi dùng chữ “thực tại tâm thần”, Jung muốn nói rằng ông hiểu tâm
thần như một sự kiện tiên nghiệm của tự nhiên, một hiện tượng khách quan
không thể được giản hóa thành bất kỳ nhân tố nào khác ngoài chính nó. “Sự
tồn tại về mặt tâm thần là phạm trù tồn tại duy nhất mà chúng ta có hiểu biết
tức thì, bởi lẽ không thứ gì có thể được biết trừ phi đầu tiên nó xuất hiện như
một hình ảnh tâm thần” (Toàn tập XI, đoạn 769). Giống như “Ivenes” trong
trường hợp của Helene, Philemon là tiềm năng trưởng thành của Jung. “Đôi
lúc ông có vẻ rất thật đối với tôi, cứ như ông là một nhân cách sống. Tôi đi
lại trong vườn với ông, và đối với tôi, ông là thứ mà người Ấn Độ gọi là một
đạo sư (guru)” (Tự truyện, trang 176). Những cuộc trò chuyện với Philemon
không hề là những hiện tượng loạn thần gây ra sự tổn hại, mà chúng giúp
Jung khám phá một sự an tâm mới. Đã mất đi hình tượng người cha bên
ngoài dưới hình dạng Bleuer và Freud, và đã phá hủy biểu tượng anh hùng
của họ dưới hình dạng Siegfried, giờ đây ông tìm được sự tự chủ bên trong ở
Philemon. Hơn nữa, Philemon là biểu hiện rõ ràng đầu tiên của một nhân
cách lôi cuốn về nhiều mặt mà Jung có vận mệnh trở thành - ông già thông
thái vùng Küsnacht.
Việc những trải nghiệm ấy không làm ông rơi vào loạn thần nặng rất có
thể là do thái độ của ông đối với chúng: ông nói mình hết sức chú ý ghi lại
mọi chi tiết những gì xảy đến với bản thân. Tập hợp những ghi chép này ban
đầu được gọi là Sách đen, bao gồm sáu cuốn, sổ đóng bìa đen. Nội dung của
nó về sau được ông chuyển qua Sách đỏ, một tập sách khổ đôi bọc bằng da
đỏ, viết bằng chữ Gothic và được trang trí bằng hình minh họa.
Một ngày, khi đang thực hiện công việc này, ông nghe thấy một giọng
nữ nói rằng những gì ông đang làm không phải là khoa học mà là “nghệ
thuật”. Ông vô cùng khó chịu với câu nói đó và nhận xét: “Không, đây
không phải là nghệ thuật! Ngược lại, nó là tự nhiên”, ông không thích sự ám
chỉ rằng mình đang dấn thân vào một hoạt động nghệ thuật, vì như vậy có
nghĩa là trải nghiệm của ông được cố ý sắp đặt, không phải là những tuôn
