167
TẬP 6: DANH NHÂN CÁCH MẠNG VIỆT NAM
vàng ở cánh tay có ghi dòng chữ “Việt Nam cách mạng quân”... Song
song với việc tuyên truyền rộng rãi trong hàng ngũ đảng, vận động
binh lính, chế tạo bom, đạn thì VNQD đảng còn tiến hành những cuộc
ám sát những kẻ phản đảng, những chó săn mật thám. Những vụ này
do Ban ám sát - mà người đứng đầu Ký Con Đoàn Trần Nghiệp - thực
hiện đã tạo được những tiếng vang dữ dội...
Trước tình hình ngày càng khẩn trương, ngày 8/12/1929, VNQD đảng
đã triệu tập hội nghị bất thường tại Võng La thuộc Sơn Lũng, Sơn Dương
(Phú Thọ) gồm các ủy viên quân sự bàn việc xúc tiến phát động khởi
nghĩa. Có một điều bất ngờ không ai lường trước là tên Nguyễn Thành
Dương, tức Đội Dương, y đi lính cho Pháp, làm đội trưởng, đóng tại sân
bay Bạch Mai và được giác ngộ vào đảng, nhưng nay đã phản đảng! Lúc
hội nghị vừa khai mạc, y đã nổ súng bắn Nguyễn Khắc Nhu - người
chủ trì hội nghị. Ông Nhu nhanh trí nằm lăn ra giả chết. Y quay súng
sang bắn Phó Đức Chính. Dù bị thương ở chân, nhưng ông Chính cũng
chạy thoát ra ngoài, may mắn được một người đàn bà mới đẻ trong làng
đem giấu trong ổ rơm. Bọn mật thám đang bí mật bao vây bên ngoài,
nghe tiếng súng liền vội ùa vào, nhưng bị lực lượng bảo vệ đảng chống
trả quyết liệt! Nhờ vậy, các ông Nguyễn Thái Học, Nguyễn Văn Khôi,
Nguyễn Văn Liên... có thời gian chạy thoát. Ít ngày sau, bố của Đội
Dương đã bị Nguyễn Văn Nho - em ruột Nguyễn Thái Học - dùng súng
bắn chết tại ngõ Hồng Phúc; còn Đội Dương bị Ký Con bắn thủng ruột
khi y từ sở mật thám đi ra!
Ngày 26/1/1930, VNQD đảng đã tổ chức hội nghị đại biểu toàn quốc
tại làng Mỹ Xá thuộc phủ Nam Sách (Hải Dương). Tại hội nghị khẩn cấp
này, Nguyễn Thái Học đã quyết định phát động cuộc tổng khởi nghĩa.
Căn cứ vào thực lực, đảng đã phân công các yếu nhân lãnh trách nhiệm
chỉ huy như sau: Nguyễn Thái Học khu Phả Lại, Hải Dương; Thanh
Giang Nguyễn Văn Khôi khu Yên Bái; Phó Đức Chính khu Sơn Tây;
Nguyễn Khắc Nhu khu Hưng Hóa, Lâm Thao; Vũ Hồng Khanh khu Hải
Phòng, Kiến An; Ký Con khu Hà Nội...
Hội nghị ấn định ngày 10/2/1930 là ngày tổng khởi nghĩa, nhưng
sau đó, do giặc Pháp phát hiện ra mấy ngàn tờ hịch kêu gọi khởi nghĩa