80
BỘ SÁCH KỂ CHUYỆN DANH NHÂN VIỆT NAM
kế hoạch này vì trong ngày “hội Tây” này có nhiều người dân đi dự
thì sẽ “tai bay vạ gió”...
Trong khi ngày khởi sự lần thứ tư chưa định được, thì có tin một số
hạ sĩ quan, binh lính khố xanh sẽ bị thuyên chuyển nơi khác hoặc giải
ngũ, trong số này có cả Đội Cấn. Trước tình thế này, bộ chỉ huy của cuộc
khởi quyết định chọn đêm 30 rạng ngày 31/8/1917 sẽ khởi sự. Kế hoạch
tấn công như thế nào đã được các ông Lương Ngọc Quyến, Độ Cấn, Đội
Giá, Đội Xuyên, Ba Chi, Cả Thấu, ông Tú Hồi Xuân... tính toán chu đáo.
Về tên gọi của nghĩa quân thì họ nhất trí với tên gọi mà khi lập Việt Nam
quang phục Hội cụ Phan Bội Châu đã đặt tên “Quang phục quân”, quốc
kỳ là lá cờ nền vàng có 5 sao đỏ, đổi tên nước là Đại Hùng. Với tư cách
là quân sư của cuộc khởi nghĩa và cũng là người giỏi văn chương nên
ông Ba Quyến được phân công viết Tuyên ngôn kể tội ác thực dân và
kêu gọi binh lính, đồng bào cùng tham gia khởi nghĩa
(1)
.
Từng ngày chậm rãi trôi qua. Chẳng mấy chốc đã đến ngày quyết
“đem máu nóng rửa nhục non sông”. Như thường lệ, đó là ngày mà
binh lính, công chức ở các phủ huyện đổ về tỉnh lỵ Thái Nguyên lãnh
lương, sau đó, sẵn có tiền trong tay chúng tụ tập ăn chơi cờ bạc. Trong
nhà tù Thái Nguyên cũng thế, không khí náo nhiệt hơn mọi ngày. Theo
kế hoạch, đúng 23 giờ khuya, ông Đội Trường dẫn một toán lính khố
xanh đến nhà tên giám binh Noel.
Dù họ đập cửa liên hồi và nói có công điện khẩn từ Hà Nội gửi lên,
nhưng ngờ ngợ chuyện chẳng lành nên Noel chần chừ không mở cửa.
Giây lát sau, y tặc lưỡi rồi thò tay ra ngoài để nhận lấy bức công điện.
Lập tức, một nghĩa quân cầm lấy lưỡi mác bén như lá lúa chém phập, y
thụt tay lại và kêu rú lên! Nhanh như sóc, y đẩy cửa sau chạy qua trại
lính bộ binh thuộc địa để cầu cứu, nhưng y vừa mới dợm chân thì Đội
Trường đã rút súng lục bắn theo. Viên đạn xuyên qua ngực, y ngã gục
xuống đất.
(1)
Tiếc rằng, văn bản này không còn lưu giữ được, về sau các nhà viết sử nước nhà đã dựa
vào tài liệu của Pháp để dịch ra tiếng Việt. Tuy vậy, ta cũng biết được nội dung hùng tráng của
bản tuyên ngôn này.
