83
TẬP 6: DANH NHÂN CÁCH MẠNG VIỆT NAM
Ta chiêu tập những anh em có tinh thần tự do độc lập, có nhiệt tâm yêu
nước thương nòi, và hôm nay ta bắt đầu khôi phục lấy tỉnh Thái Nguyên. Lá
cờ năm ngôi sao đã kéo lên phất phới trên kỳ đài, ta tuyên bố Thái Nguyên
độc lập.
...
Những ai đứng vào hàng ngũ ta, cùng ta tuốt gươm diệt giặc, ta rất hoan
nghênh, ta để cho mỗi người được thi thố tài năng trong cuộc tranh đấu chung
vì độc lập tự do. Còn những kẻ nào vẫn manh tâm nô lệ, phò tá quân thù, thì
hãy coi chừng, ta sẽ lấy đầu không tha”.
Lời tuyên bố của Đội Cấn như tiếp thêm máu nóng cho nghĩa quân.
Với tinh thần bất khuất của một dân tộc mấy mươi năm bị áp bức, nay
vùng lên khởi nghĩa đã tạo thành một sức mạnh ngoan cường. Nghĩa
quân đã làm chủ được tỉnh Thái Nguyên.
Ngay sau thắng lợi bước đầu này, bộ chỉ huy đã họp chỉnh đốn lại
đội ngũ. Tất cả có 351 nghĩa quân, trong đó là 220 tù nhân vừa được
giải thoát, có 167 khẩu súng và 91.175 viên đạn. (Có tài liệu cho biết
tổng nghĩa quân là 623 người). Một cuộc họp quan trọng cũng diễn ra
trong lúc này để bàn về kế hoạch quân sự trong những ngày sắp tới.
Các ý kiến chia làm hai hướng, theo ông Tú Hồi Xuân, người đã tham
gia cuộc khởi nghĩa của vua Duy Tân năm 1916, và các ông Ba Quốc,
Ba Lâm v.v... thì nhân lúc giặc chưa phản công, ta nên chia quân đi
tấn công các tỉnh lân cận như Bắc Giang, Phúc Yên, Bắc Cạn... Vừa
đánh vừa kêu gọi nhân dân gia nhập nghĩa quân để phát triển thêm
lực lượng. Trong khi đó một nhóm khác mà đại biểu là ông Ba Quyến
lại cho rằng, cuộc khởi nghĩa vừa bùng nổ thì phải chấn chỉnh đội ngũ,
lấy Thái Nguyên làm căn cứ lâu dài, nếu chia quân đi đánh khắp nơi
là một việc làm mạo hiểm. Ý kiến này hoàn toàn phù hợp với thực lực
của nghĩa quân, vì ngoài số lính khố xanh và một số ít người từng chiến
đấu dưới ngọn cờ của cụ Đề Thám sử dụng thành thạo vũ khí, còn lại
thì chưa mấy ai quen với súng đạn. Trước hai luồng ý kiến trái ngược
nhau, chủ tướng Đội Cấn nghiêng về phía Ba Quyến, nghĩa là chấp
nhận phương án phòng ngự.
