97
TẬP 6: DANH NHÂN CÁCH MẠNG VIỆT NAM
Nước mất nhà tan ngất hận thù,
Tiên sinh nào tiếc tấm thân ru.
Ngọn chùy chẳng trúng, tâm bừng cháy,
Mũi kiếm không nên, chí diệt thù.
Hồn nước tỉnh mau vang tiếng gọi,
Lệ đau suông khóc chiếc thuyền trơ.
Lưu cầu nếu chẳng đem ra thử,
Lận đận làm chi chốn hải hồ.
(Đinh Gia Khánh dịch)
Sau này, phong trào đấu tranh trong nước đã lấy ngày Phạm Hồng
Thái hy sinh để phát động tinh thần chống Pháp, thông qua việc làm lễ
tưởng niệm và rải truyền đơn… Khi viết về đời hoạt động của Bác Hồ,
Trần Dân Tiên có nhận định sự kiện này: “Việc đó tuy nhỏ, nhưng nó
báo hiệu bắt đầu thời đại đấu tranh dân tộc, như chim én nhỏ báo hiệu
mùa xuân”. Có thể nói, tiếng bom Sa Diện đã mở ra một trang sử hào
hùng trong giai đoạn đấu tranh mới của cách mạng Việt Nam trong thập
niên 20 của thế kỷ XX.
