mình tắm rửa cho Quang Khải... Rồi một lần khác, ông đem việc xích mích
trong dòng họ dò ý các con, Trần Quốc Tảng có ý khích ông cướp ngôi vua
của chi thứ, ông nổi giận định rút gươm toan chém chết Quốc Tảng. Do các
con và những người tâm phúc xúm vào van xin, ông bớt giận dừng gươm
nhưng bảo rằng: Từ nay cho đến khi ta nhắm mắt, ta sẽ không nhìn mặt
thằng nghịch tử, phản thầy này nữa! Trong chiến tranh, ông luôn hộ giá bên
vua, tay chỉ cầm cây gậy bịt sắt. Thế mà vẫn có lời dị nghị, sợ ông sát vua.
Ông bèn bỏ luôn phần gậy bịt sắt, chỉ chống gậy không khi gần cận nhà
vua. Và sự nghi kỵ cũng chấm dứt. Giỏi tâm lý, chú ý từng việc nhỏ để
tránh hiềm nghi, yên lòng quan để yên lòng dân, đoàn kết mọi người vì
nghĩa lớn dân tộc. Một tấm lòng trung trinh son sắt vì vua, vì nước.
Vua giao quyền tiết chế cho Trần Quốc Tuấn. Ông biết dùng người tài như
các anh hùng Trương Hán Siêu, Phạm Ngũ Lão, Yết Kiêu, Dã Tượng... đều
từ cửa tướng của ông mà ra. Ông rất thương binh lính, và họ cũng rất tin
yêu ông. Đội quân cha con ấy trở thành đội quân bách thắng.
Trần Quốc Tuấn là một bậc tướng cột đá chống trời. Ông đã soạn hai bộ
binh thư: Binh thư yếu lược, và Vạn Kiếp tông bí truyền thư để dạy bảo các
tướng cách cầm quân đánh giặc. Trần Khánh Dư, một tướng giỏi cùng thời
đã hết lời ca ngợi ông :... "Lấy ngũ hành cảm ứng với nhau, cân nhắc cửu
cung, không lẫn âm dương...". Biết dĩ đoản binh chế trường trận, có nghĩa
là lấy ngắn chống dài. Khi giặc lộ rõ ý định gây hấn, Trần Quốc Tuấn
truyền lệnh cho các tướng, răn dạy chỉ bảo lẽ thắng bại tiến lui. Bản Hịch
tướng sĩ viết bằng giọng văn thống thiết hùng hồn, mang tầm tư tưởng của
một bậc "đại bút".
Trần Quốc Tuấn là một bậc tướng tài có đủ tài đức. Là tướng nhân, ông
thương dân, thương quân, chỉ cho quân dân con đường sáng. Là tướng
nghĩa, ông coi việc phải hơn điều lợi. Là tướng chí, ông biết lẽ đời sẽ dẫn
đến đâu. Là tướng dũng, ông sẵn sàng xông pha vào nơi nguy hiểm để đánh
giặc, lập công, cho nên trận Bạch Đằng oanh liệt nghìn đời là đại công của
ông. Là tướng tín, ông bày tỏ trước cho quân lính biết theo ông thì sẽ được
gì, trái lời ông thì sẽ bị gì. Cho nên cả ba lần đánh giặc Nguyên Mông, Trần
Quốc Tuấn đều lập công lớn.