nhiều tác giả
Danh Nhân Đất Việt
Thái sư Trần Quang Khải
T rần Quang Khải sinh năm 1240, mất năm 1294, là con trai thứ ba của
vua Trần Thái Tông.
Dưới triều Trần Thánh Tông (1258 - 1278). Trần Quang Khải được phong
tước Chiêu minh đại vương. Năm 1274, ông được giao giữ chức Tướng
quốc Thái úy. Năm 1282, dưới triều Trần Nhân Tông, Trần Quang Khải
được cử làm Thượng tướng Thái sư, nắm giữ quyền nội chính. Trong cuộc
kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai (1285) và thứ ba (1288), Trần
Quang Khải là vị tướng chủ chốt thứ hai, sau Trần Quốc Tuấn, có nhiều
công lao lớn trên chiến trường.
Trong sự nghiệp quân sự của Thượng tướng Trần Quang Khải, thì trận ông
chỉ huy đánh tan quân Nguyên ở Chương Dương và Thăng Long, khôi phục
kinh thành vào cuối tháng 5-1285 "là chiến công to nhất lúc bấy giờ", như
sử sách từng ca ngợi.
Trần Quang Khải còn là một nhà ngoại giao giỏi. Năm 1281, khi nhà
Nguyên chuẩn bị xâm lược Việt Nam lần thứ hai, chúng cho Sài Thung
đem 1.000 quân đưa bọn Trần Dĩ ái về nước. Khi tới biên giới, quân
Nguyên bị nhà Trần phục đánh. Trần Dĩ ái bỏ chạy. Sài Thung được "rước"
về Thăng Long để dùng vào kế hoãn binh để có thêm thời gian chuẩn bị đối
phó với giặc. Lúc Sài Thung về Trung Quốc, Trần Quang Khải làm bài thơ
tiễn tặng rất thân, nhã, đoạn kết có câu viết:
Vị thẩm hà thời trùng đỗ diện,
Ân cần ác thủ tự huyên lương.
(Chưa biết ngày nào lại cùng gặp mặt,
Để ân cần nắm tay nhau hàn huyên).
Đối với viên sứ giả hống hách của một nước sắp tràn quân sang xâm lược,
thái độ Trần Quang Khải vẫn ung dung, niềm nở như vậy, đó cũng thể hiện
một nghệ thuật ngoại giao khôn khéo của ông và con người Việt Nam thời
