ấy.
Trong văn học sử Việt Nam, Trần Quang Khải là một nhà thơ có vị trí
không nhỏ. Thơ ông sáng tác có tập Lạc đạo, nay đã thất truyền, chỉ còn
lưu được một số bài. Là một vị tướng cầm quân xông pha khắp trận mạc
đánh giặc, song thơ ông lại "thanh thoát, nhàn nhã", "sâu xa, lý thú" (Phan
Huy Chú). ấy cũng là cốt cách phong thái của các vua Trần, của người Việt
Nam ngàn đời nay. Hãy đọc bản dịch bài thơ Vườn Phúc Hưng của Trần
Quang Khải để thấy rõ hơn tâm hồn ông:
Phúc Hưng một khoảnh nước bao quanh,
Vài mẫu vườn quê đất rộng thênh.
Hết tuyết chòm mai hoa trắng xóa,
Quang mây đỉnh trúc sắc tươi xanh.
Nắng lên mời khách pha trà nhấp,
Mưa lạnh sai đồng dỡ thuốc nhanh,
Báo giặc ải Nam không khói lửa,
Bên giường một giấc ngủ êm lành.
(Theo Hoàng Việt thi văn tuyển).
Tâm hồn Trần Quang Khải vừa thoáng đạt, vừa gần gũi, gắn bó với cuộc
sống bình dị của đất nước và con người:
Nhất thanh ngưu địch thanh lâu nguyệt,
Kỷ phiến nông soa bích lũng vân.
(Tiếng sáo mục đồng dưới ánh trăng bên lầu xanh, Mấy chiếc áo tơi dưới
mây trên ruộng biếc)
(Chùa Dã Thự).
Cuộc đời Trần Quang Khải là một cuộc đời sung mãn, khí phách dọc
ngang. Vào tuổi 50, Trần Quang Khải vẫn còn viết những câu thơ đầy khát
vọng anh hùng:
Linh bình đởm khí luân khuân tại,
Giải đảo đông phong phú nhất thi.
(Chí khí dũng cảm lúc còn trẻ vẫn ngang tàng, hăng hái. Muốn quật ngã
