nhiều tác giả
Danh Nhân Đất Việt
Mai Hắc Đế
M
ai Thúc Loan - sử nhà Đường còn gọi là Mai Huyền Thành - quê
ở Mai Phụ ("gò họ Mai", tên nôm là Kẻ Mỏm), một làng chuyên làm muối
ở miền ven biển Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh ngày nay, lúc bấy giờ giáp giới với
đất Chăm ở bên kia dải núi Nam Giới. Không rõ cha, ông theo họ mẹ. Sau
mẹ ông dời nhà lên ở vùng Ngọc Trừng (huyện Nam Đàn ngày nay). Mai
Thúc Loan nhà nghèo, phải làm nghề kiếm củi rồi đi ở đợ cho nhà giàu,
chăn trâu, cày ruộng. Ông rất khỏe và sáng dạ, người đen trũi, nổi tiếng giỏi
vật cả một vùng.
Theo phường săn học hỏi rồi trở thành thợ săn lành nghề, nhiều lần Mai
Thúc Loan giết được "chúa sơn lâm" khiến nhân dân trong vùng khâm
phục. Vì vậy, mọi người đã suy tôn Mai Thúc Loan làm chức "đầu phu" -
thủ lĩnh quân sự địa phương - của làng.
Châu Hoan (Nghệ Tĩnh) thời ấy luôn bị giặc Chà Và (Java), Côn Lôn
(Malaysia) cướp phá, nhất là ách đô hộ tàn bạo của nhà Đường làm cho
nhân dân vô cùng khổ sở. Đặc biệt nạn cống "quả lệ chi (quả vải)" là một
gánh nặng khôn cùng đối của nhân dân Hoan Châu. Nguyên do, ở Trường
An, vua nhà Đường có một nàng ái phi thường gọi là Dương Quý Phi nhan
sắc tuyệt vời mà tính tình cũng thật thất thường, nanh ác. Dương Quý Phi
rất thích ăn thứ quả xinh xắn chỉ ở "An Nam" mới có.
Cũng như mọi người dân đất Việt, Mai Thúc Loan phải đi phu (trên giấy tờ
quy định, nhân đinh chịu lực dịch cho nhà nước một năm 20 - 50 ngày),
quanh năm phục dịch vất vả cho bọn đô hộ nhà Đường.
ở Nam Đàn, còn truyền lại một bài hát chầu văn kể tội bọn đô hộ nhà
Đường, vạch rõ nỗi thống khổ của nhân dân. Quan lại, quân lính nhà
Đường về làng đánh đập dân, vơ vét tơ lụa, tiền, thóc, bắt dân nộp cống vải
quả, bắt phu:
Nhớ khi nội thuộc Đường triều,
Giang sơn cố quốc nhiều điều ghê gai
