Phục là Dạ Trạch Vương (vua Đầm Đêm). Nghe tin Lý Nam Đế mất, ông
xưng là Triệu Việt Vương.
Vùng đồng bằng này tuy không có thế đất hiểm như miền đồi núi nhưng có
nhiều sông lạch chia cắt, nhiều đầm hồ lầy lội, không lợi cho việc hành
binh của những đạo quân lớn. Địa thế như vậy buộc địch phải phân tán,
chia quân đánh nhỏ, làm mất sở trường của chúng, đồng thời tạo điều kiện
cho ta tiêu diệt gọn từng bộ phận nhỏ, tiêu hao sinh lực địch. Đồng bằng
còn là nơi đông dân cư, nơi có nhiều sức người, sức của, cung cấp cho cuộc
chiến đấu lâu dài của quân ta.
Cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam, từ Lý Nam Đế qua Triệu Việt
Vương đã có sự chuyển hướng chiến lược, thay đổi địa bàn và cách đánh.
Lập căn cứ kháng chiến ở đồng bằng, đó là kế sách dụng binh hết sức mưu
lược và sáng suốt của Triệu Quang Phục. Đưa quân xuống đồng bằng, Triệu
Quang Phục không áp dụng phương thức tác chiến phòng ngự, cố thủ hay
tập trung lực lượng quyết chiến với địch. Kế sách của ông nói theo ngôn
ngữ quân sự hiện đại, là đánh lâu dài và đánh tiêu hao, đánh kỳ lập làm
phương thức tác chiến chủ yếu.
Nhờ sự chuyển hướng chiến lược sáng suốt đó mà cục diện chiến tranh thay
đổi ngày càng có lợi cho ta, bất lợi cho địch. Quân Lương cố sức đánh vào
vùng Dạ Trạch, nhằm phá vỡ đầu não kháng chiến, nhưng âm mưu đó
không thực hiện được. Quân của Triệu Quang Phục giữ vững căn cứ Dạ
Trạch, liên tục tập kích các doanh trại và các cuộc hành binh của địch. Qua
gần 4 năm chiến tranh (547-550) cuộc kháng chiến ngày càng lớn mạnh,
địch càng đánh càng suy yếu.
Viên tướng giỏi của địch là Trần Bá Tiên đã trở về Châu Quảng từ năm
547, làm Thái thú Cao Yên. Năm 548, bên triều Lương xảy ra loạn Hầu
Cảnh (548-552). Viên hàng tướng này đã cướp kinh sư, số đông quý tộc
nhà Lương bị giết chết, bọn cường hào địa phương nổi dậy khắp nơi. ở phía
bắc, triều Tây Ngụy, từ lưu vực sông Vị, tổ chức một loạt các cuộc tiến
công đế chế của Lương, năm 553 chiếm Tứ Xuyên, cắt đứt quan hệ giữa
Nam Kinh và Trung á, chiếm Trương Dương (Hồ Bắc), xâm nhập tới Giang
Lăng trung lưu Trường Giang, lập nên triều Hậu Lương bù nhìn (bị xóa