Mặc dù nhiều sản phẩm và dịch vụ vẫn mang bản sắc quốc gia nhưng chúng
thường gắn liền với chất lượng và danh tiếng của ngành nghề. Xe hơi Nhật
hay điện tử tiêu dùng Nhật là những thương hiệu tuyệt vời (Toyota, Nissan,
Sony, Hitachi...) nhưng lý do người tiêu dùng tin cậy đa phần nằm ở thương
hiệu từng công ty hơn là yếu tố thật sự được làm bởi Nhật Bản (đặc biệt là
khâu sản xuất khi hầu hết đều gia công và sử dụng vật liệu tại Trung Quốc,
công xưởng lớn nhất thế giới).
Đồng hổ Thụy Sĩ, mỹ phẩm Pháp, thiết kế Ý, công nghệ IT Mỹ, bóng đá
Brazil, và gần đây, điện thoại Samsung, xe hơi Huyndai.. đem Hàn Quốc lên
vị trí sao mới nổi, nhưng người tiêu dùng thế giới không vì một vài ngành
nghề mà cho rằng tất cả mọi loại hàng xuất xứ từ một quốc gia đều hưởng vị
trí tối ưu khi lựa chọn.
Chỉ một trường hợp ngược lại là thực phẩm từ Trung Quốc mang một nhãn
hiệu tồi tệ là “độc hại” khủng khiếp, tạo sự tẩy chay ngay cả với người tiêu
dùng Trung Quốc.
THƯƠNG HIỆU VIỆT
Do đó, khi các doanh nghiệp Việt vận động chính phủ bỏ tiền hỗ trợ quảng
bá một “thương hiệu Việt”, tôi luôn nhăn mặt. Đây là một lối “gánh vàng đi
đổ sông Ngô”, chỉ lợi cho các công ty quảng cáo và các quan chức điều hành
chương trình.
Khẩu hiệu “người Việt dùng hàng Việt” thì có thể chấp nhận được vì đây chỉ
là một cách tiếp thị khích động lòng yêu nước, nhưng về lâu dài, hiệu quả
cũng chẳng nhiều.
Một sản phẩm hay dịch vụ có chất lượng cao bền vững và một chương trình
hậu mãi tốt vẫn là một cố gắng rất “cá nhân” của từng doanh nghiệp và đòi
hỏi một thời gian dài để tạo thương hiệu. Gốm sứ Minh Long, bút bi Thiên
Long, thép Pomina, sữa Vinamilk... có thể trở thành những thương hiệu
quốc tế, nhưng tiến trình sẽ mất nhiều thập kỷ và nếu thành công, họ sẽ
mang lại vài hãnh diện cho Việt Nam, nhưng họ sẽ không giúp gì cho các
sản phẩm khác ở những ngành nghề khác.
