Ngay từ đầu, ông đã thử tìm cách xuất bản ý tưởng cấp tiến ấy. Ông có
ngại liệu nó sẽ ảnh hưởng đến sự nghiệp của ông?
Tôi đã đoán trước chuyện ấy và chỉ đệ trình sau khi được bổ nhiệm làm thực
tập sinh hậu tiến sĩ tại Princeton University. Bài viết đầu tiên của tôi bị ba tạp
chí từ chối. Cuối cùng tôi có được một báo cáo phán đoán tốt từ Annals of
Physics, nhưng chủ biên ở đó từ chối bài viết cho rằng quá tư biện.
Chờ đó — điều ấy không tất nhiên xảy ra. Nếu phán đoán viên thích
một bài viết, thói thông thường bài ấy được thu nhận.
Tôi cũng nghĩ như vậy. Tôi rất may là bạn với John Wheeler, một nhà vật lý
học lý thuyết tại Princeton và một trong những anh hùng vật lý học vĩ đại nhất
của tôi, gần đây đã qua đời. Khi tôi đưa ông ấy xem lá thư từ chối, ông bảo:
“'Quá tư biện’? Bah!” Sau đó ông nhắc nhở tôi một số nguyên văn bài viết về
cơ học lượng tử cũng bị xem như vô cùng tư biện. Vì thế tôi viết thư kêu gọi
Annals of Physics xin xét lại sự từ chối, kèm theo những phê phán của
Wheeler. Cuối cùng chủ biên ở đó chấp nhận xuất bản.
Nhưng mà, đó chẳng phải là bánh mì và bơ của ông. Ông đã làm luận
án tiến sĩ và thực tập sinh hậu tiến sĩ về vũ trụ học, một chủ đề hoàn toàn
khác.
Thật mỉa mai khi tôi đề cập những quan tâm triết học ấy là vũ trụ học, một
lãnh vực có tiếng là dễ tan thành mảnh (ilaky). Nhưng vũ trụ học dần dần trở
thành khả kính hơn, bởi vì kỹ thuật máy tính, kỹ thuật không gian, và kỹ thuật
tham trắc được tổ hợp để cung cấp cho chúng ta một thác lớn thông tin về vũ
trụ.
Hãy nói đến nỗ lực của ông tìm hiểu vấn đề đo lường bằng cách thiết
lập những vũ trụ song song - hay, như ông gọi, vũ trụ đa trọng
(multiverse). Xin ông giải thích vũ trụ song song.
Thế giới đa trọng có bốn tầng. Ba trong đó là do kẻ khác đề xuất và tôi thêm
một tầng, tầng thứ tư: vũ trụ toán học.
Những gì là tầng thứ nhất của vũ trụ đa trọng?
Vũ trụ đa trọng tầng 1 đơn giản là một không gian vô hạn. Không gian là vô
hạn, nhưng không gian vô hạn - tuổi chỉ 14 tỷ năm kể từ Big Bang của chúng
