149
ĐÀO KINH
PHÍA HẬU GIANG
SÔNG RẠCH LÀ ĐƯỜNG GIAO THÔNG CHÁNH
yếu về quân sự và thương mại. Từ Sài Gòn đến các vùng
xa xôi, đã bố trí những cứ điểm để lúc bị tấn công thì
dùng đường thủy tiếp viện. Vùng Bến Tre đặt hạt tham
biện Mỏ Cày, sau mới dời về chợ Bến Tre. Trường
hợp Cần Thơ, hạt tham biện có lúc đặt ở Trà Ôn, bên
kia sông. Ở Trà Vinh, lại bày hạt tham biện Bắc Trang
nhằm chống nghĩa quân ở ven biển. Vùng Sa Đéc, hạt
tham biện ở vàm Cần Lố, kiểm soát cửa ngõ miền Đồng
Tháp Mười.
Giặc cho bắt xâu, như vào thời Tự Đức, với lý do
“duy trì tập quán cũ” của xứ bị trị. Mỗi tháng, mỗi
dân đinh làm bốn ngày xâu, tức là mỗi năm 48 ngày.
Cuối năm 1864, ở ba tỉnh miền Đông, con số dân đinh
đã kiểm tra là 35.992, tính ra hơn 1.700.000 ngày:
