SƠNNAM
BẾN NGHÉ
XƯA
Bao nhiêu nước chảy qua cầu. Con đường đi ngang
trước mặt dinh này đặt tên đến lần thứ 7. Thoạt tiên
là đường số 26 rồi đổi ra đường Hoàng Hậu (rue de
l’Impe’ratrice) vợ của vua Nã
Phá Luân đệ tam lúc
Pháp đánh Nam Kỳ. Pháp thua Đức, lập chánh thể Cộng
hòa năm 1870 nên đổi ra đường Mác Ma
-hông (Mác
Mahon, gọi khôi hài Mặt Má Hồng, thống chế Pháp).
Sau Cách mạng tháng Tám, thực dân chiếm Sài Gòn,
gọi đường Đờ
-Gôn (De Gaulle, viên tướng có công đánh
Đức nhưng chủ trương cho các thuộc địa quyền tự trị
mà thôi). Rồi đặt tên đường Đờ
-lát (Tướng De Lattre de
Tassigny, từng chỉ huy quân đội viễn chinh ở Việt Nam
rồi chết). Thời thực dân mới, bọn Diệm đặt tên đường
Công Lý. Nay ta đổi là đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa...
Ngoài Sơn Nam, dễ mấy ai có thể nói được nhiều điều
như thế về một con đường trong hàng trăm nghìn con
đường ở thành phố này.
Bến Nghé Xưa là một quyển
sách biên khảo có đủ tiêu chí của một công trình khoa
học nghiêm túc. Tuy nhiên bạn đọc có thể nhận ra rằng
Sơn Nam đã có ý tránh không sử dụng đến bút pháp “
có
vẻ bác học” thường thấy ở một số nhà nghiên cứu. Ông
giới thiệu những vấn đề rất lớn bằng ngôn ngữ giản dị
của một người hướng dẫn du lịch, đôi khi hơi dễ dãi
và luộm thuộm. Nhưng không sao. Là nhà văn chuyên
nghiệp, ông biết rõ lúc nào cần viết gì và viết như thế
nào để hấp dẫn bạn đọc.
NHÀ XUẤT BẢN TRẺ
