381
thuật bắn từ xa, tránh trường hợp xáp lá cà vì quân ta
sử dụng gươm giáo khá giỏi và can đảm. Chúng không
hiểu tại sao Nguyễn Tri Phương đứng trên nóc đồn, có
lộng che làm lộ mục tiêu: thái độ “cố trì”, người làm
tướng thời xưa, trong giờ quyết định phải hiện diện để
khích lệ quân sĩ. Bọn Pháp cũng ngạc nhiên và thán
phục quân sĩ ta, khi bị thương, khi rút lui bình tĩnh. Lúc
đánh Đại đồn, Đô đốc Pa-giơ (Page) chỉ huy 6 chiến
thuyền lớn và một chiến thuyền nhỏ để phong tỏa dọc
theo sông Sài Gòn đến tận Thủ Dầu Một, rải rác ở Bình
Lợi, Bến Cát, An Lộc. Lính trên chiến thuyền có nhiều
người chết, bị thương.
Hậu cứ Thuận Kiều của ta bị chiếm; giặc đóng thêm
đồn ở Tây Thới (đường làng số 6, ấp đồn); đồn này
ngày 17-12-1862 chừng 600 nghĩa quân và nghĩa dân
Hóc Môn - Bà Điểm bắt thang trèo vào, giết tên quan
ba Thu-rút (Thouroude), một lính Pháp và gây thương
tích một số đông.
(1)
Ngày 7-6-1866, tên quan ba Lạc-clô
(Larclause) chủ tỉnh Tây Ninh bị nhử khỏi đồn chừng
hơn một cây số, chết tại trận do cánh quân phối hợp của
Trương Quyền và nghĩa quân Cam-pu-chia của Pu-căm-
pô. Tên quan năm Mạc-xe (Marchaisise) từ Sài Gòn
đến cứu viện lại bị giết. Mười bảy ngày sau ta đánh một
lượt hai cứ điểm Trảng Bàng và Thuận Kiều. Thuận
1 “Thuở trước chỗ Tây Thới đồn, là nơi Tân Thới Nhì thôn” địa phần.
Có mả ông quan trào tân. Người xưa tử trận vi thần tận trung. Nay
còn thạch mộ ghi công. Nguyễn Liên Phong. Nam Kỳ phong tục... đã
dẫn, trang 26.
