Lúc ấy Đào Thế Quang giả làm thầy thuốc, sang dò tình hình quân
Nguyên ở Hồ Quảng đã nhiều năm, nhận được tín thẻ liền đi ngay. Trần
Phủ nói:
- Quân Thát bắt đầu phát binh. Tôi muốn đưa tin ấy thật nhanh về triều
đình. Đại phu có cách gì giúp không?
Thế Quang nói:
- Quân hầu viết ngay một bức thư, chọn người tin tưởng cầm đi. Tôi
cho gia nhân tâm phúc đưa tắt qua đường rừng, nội trong năm ngày sẽ đến
được chỗ tướng quân Lương Uất ở ải Lạng Châu. Từ đấy đến đại bản
doanh Nội Bàng, đi ngựa trạm chỉ nửa ngày là tới. Còn quân hầu cứ từ từ đi
sau để chúng khỏi nghi ngờ.
Hưng Đạo vương nhận được tin Thoát Hoan đã xuất binh, liền cho
lính hoả tốc báo về Thăng Long, đồng thời cử các tướng mang quân đi tăng
thêm lực lượng cho những nơi hiểm yếu. Vua Trần Nhân Tông họp triều
thần, nói:
- Thoát Hoan đã bắt đầu tiến binh, ta nên làm thế nào?
Chiêu Quốc vương Trần ích Tắc nói:
- Tình thế đã đến nước này, sao hoàng thượng không bắt chước hậu
chủ nhà Thục Hán để tránh hoạ lưu huyết cho trăm họ có hơn không?
(Hậu chủ nhà Thục Hán: Là Lưu Thiện - con trai Lưu Bị, một ông vua
hèn nhát, trong tay có mấy vạn quân mà không dám đánh, mở cửa thành
đầu hàng kẻ địch chỉ có ba nghìn quân)
Hàn lâm đại học sĩ Lê Văn Hưu nói:
