105
THONAC – ĐẤT LẠ THÀNH QUEN VÀ MỘT BÍ ẨN VỀ VUA HÀM NGHI
dù hôm nay là ngày không tiếp khách, cho xem bản đồ nghĩa địa.
Đường từ trung tâm làng lên nghĩa địa chỉ khoảng hai cây số.
Trời vừa dứt một cơn mưa xuân, ánh sáng mù mù ảm đạm, thật
là hợp tình hợp cảnh. Trước đó, tôi đã phải chạy ra hướng làng
Montignac để tìm mua nhang. Mộ của gia đình vua Hàm Nghi lớn
nhất, dựa một chân tường, hướng về phía cửa chính. Lâu ngày
không ai săn sóc chùi rửa, nắp đá tảng trên mộ đen thui, rêu xanh
mọc đầy. Cái bình hoa duy nhất ở đầu mộ lưng lửng nước mưa.
Không có hoa và cũng không có một chân nhang. Một bình hoa
màu xanh nhỏ bằng nylon bị gió thổi nằm nghiêng trên đất. Ở đây
toàn là mộ đạo Thiên Chúa.
Trên mộ gia đình vua Hàm
Nghi cũng có chạm một
cây thánh giá lớn. Trong
hầm mộ có năm người
yên nghỉ: Vua Hàm Nghi,
bà Marcelle Laloë, công
chúa Nhu May, hoàng tử
Minh Duc (Cách viết theo
tiếng Pháp, không có dấu
tiếng Việt. Tên đầy đủ là
công chúa Nhữ Mây và
hoàng tử Minh Đức. Xem
tiếp ở đoạn sau) và bà
Marie Jeanne Delorme.
Các hàng chữ khắc
trên mộ như sau:
Bia mộ vua Hàm Nghi, Thonac
