68
D Ấ U X Ư A
Quân đội ở Tonkin (Bắc Kỳ) đang phục vụ nước Pháp được giữ
cách biệt với đạo quân Annam.
Hiệp ước này có hiệu lực ngay tức khắc, không cần chờ đợi
duyệt y của chính phủ Pháp.
Trên các văn bản trao đổi bằng Hán văn và Pháp văn, có chữ
ký của:
• Nguyễn Hoằng
• Hồ Lệ, Tham biện Bộ Hộ, ngoại giao
• Phạm Hữu Dụng, Tham biện
• Trương Như Cương, Biện lý Bộ Binh
• Huỳnh Hữu Thường, Biện lý Bộ Binh
• Phan Đình Bình, Tổng đốc Định An
• Nguyễn Hữu Độ, Tổng đốc Hà Ninh
• Thọ Xuân Vương
1
Trong hồi ký của Chaigneau (tiếng Việt phiên âm ra là Sa Nhô),
các hoàng đế Gia Long, Minh Mạng có một đội ngự lâm quân gồm
30.000 quân lính, voi trận, điều khiển bởi các quan võ, chia ra làm
năm đạo quân tiền vệ, hậu vệ, tả quân, hữu quân và trung quân.
Mỗi đạo quân gồm có 8 đơn vị, mỗi đơn vị chia ra làm 10 tiểu đội.
Tổng số voi trận lên đến 800 con, mà 130 voi trận luôn luôn được
túc trực kề cận nhà vua.
Ngoài ra, một đội quân khác, luôn luôn trong tình trạng sẵn
sàng chiến đấu, gồm có năm đạo quân tổ chức giống như đội ngự
1 tức Hoàng tử Nguyễn Phúc Miên Định, mất vào cuối năm 1885, thọ 77 tuổi,
để lại 78 con trai và 66 con gái.
