số tiền của một đứa bạn nào, em có cảm giác thích thú như đã hạ được đứa
đó xuống một bực để mình nhoi lên. Em không hẳn là ghen bạn, vì vẫn vui-
vẻ với chúng, mà chỉ muốn « bù » lại một nỗi bất công thôi.
6. Ăn cắp để tự phạt mình
Lạ-lùng hơn nữa là có trẻ ăn cắp để tự phạt mình. Ông André Berge kể
chuyện một em tên là Edouard vào một tiệm buôn lớn ăn cắp nhiều đồ một
cách vụng về, như có ý để cho chủ tiệm bắt được. Xét ra thì ở nhà nó hung
dữ, ăn hiếp cha mẹ. Nó biết như vậy là bất hiếu, có tội, lương tâm không
được yên ; nhưng không hiểu vì lòng tự ái hay vì lẽ gì khác mà nó không xin
lỗi cha mẹ, cũng không chịu đổi tánh ; cho nên nó cố ý mắc một tội khác, tội
ăn cắp để người ta phạt nó thì nó mới vui lòng như người đã chuộc được lỗi.
Một em khác rất thông minh, liên tiếp trong ba tháng ăn cắp biết bao đồ
ở trường, mà hành động của em có ba đặc điểm nầy. Đặc điểm thứ nhất : em
ăn cắp xe máy, quần áo, đồ tư trang, mà em không cần dùng những thứ đó,
vì cha mẹ giàu có, không để em thiếu thốn gì. Đặc điểm thứ nhì : em cố ý để
cho người ta bắt được, đem bầy những đồ ăn cắp cho mọi người thấy. Đặc
điểm thứ ba : Cha em trừng trị thì em vui sướng hiện ra nét mặt, chính em
nói rằng trong các giấc mộng, em sung sướng thấy mình bị tòa xử tội ; và
mỗi lần bị cha phạt thì « óc em như hết u-ám đi ». Một nhà phân tâm học
nghiên cứu « ca » lạ lùng đó và tìm thấy nguyên do : em đã làm những lỗi
nặng, mà tôi không cần chép lại đây, rồi em ân hận, ăn cắp như vậy để được
cha trừng phạt ; nghĩa là em đã tìm cách tự phạt mình. Sau khi được thổ lộ
nỗi u ẩn trong lòng với nhà phân tâm học, tâm hồn em bình tĩnh trở lại, và
tật ăn cắp mất luôn từ đó.
7. Những nguyên nhân khác
Ngoài ra, còn rất nhiều nguyên-nhân khác, như vì ghen với anh em, vì
thù oán (như thù bạn, ăn cắp sách của bạn để bạn phải phạt), vì muốn tỏ ra
mình là gan dạ (trường hợp nhiều trẻ em trong châu thành chịu ảnh hưởng
