được gắn vào phần thân để khỉ con bú. Trong khi đó, “bà mẹ” thứ
hai được bao phủ lên hình dáng một lớp chăn bông mềm mại, và
khuôn mặt cũng được “tô điểm” thêm chút cảm xúc dù trên thân
không được gắn bình sữa. Vậy, khỉ con sẽ lựa chọn ra sao?
Chúng leo ngay lên “bà mẹ” mềm mại ấm áp thứ hai và không
quan tâm đến “bà mẹ” thứ nhất. Tuy nhiên, khi đói, chúng trèo
qua “bà mẹ” thứ nhất, mút sữa rồi sau đó quay trở về với “bà mẹ”
kia. Sự gần gũi, thoải mái về thể chất là một trong những điều trẻ
cần có để cảm thấy an toàn.
Thông điệp ở đây đã quá rõ: không phải bạn gắn bó với mẹ vì mẹ
cho bạn ăn. Chất keo thật sự kết dính mẹ con chính là sự chăm
sóc, nuôi dưỡng và gần gũi nhau.
Sự gắn bó phát triển như thế nào?
Tiến sĩ John Bowlby - nhà phân tích tâm lý học và là cha đẻ của
thuyết gắn bó - rất ấn tượng với những kết quả thu được từ thí
nghiệm trên với loài khỉ. Trong các tác phẩm của mình, ông đã
chia sẻ góc nhìn mới mẻ về sự gắn bó và phác thảo những giai
đoạn phát triển của các mối quan hệ gắn bó. Theo ông, khởi đầu
của sự gắn bó diễn ra trong 6 tháng đầu đời của trẻ, bao gồm rất
nhiều dấu hiệu sẵn có khác nhau mà trẻ sử dụng để khiến người
nuôi dưỡng phải tương tác với trẻ. Chẳng hạn như khi trẻ khóc,
khi trẻ nhìn vào mắt bạn, cười hoặc nắm chặt ngón tay bạn - đó
chính là những lúc trẻ đang khám phá bạn, muốn tương tác, gắn
bó với bạn. Trong vài tháng tiếp theo, trẻ sẽ thật sự bắt đầu thể
hiện mình thân thiết với ai: trẻ cười và bập bẹ thoải mái với bố mẹ
nhiều hơn với cô dì chú bác, những người trẻ vốn ít có dịp gặp
mặt hơn. Khi mối quan hệ được tạo dựng và bắt đầu rõ nét, bền
chặt, trẻ sẽ “tự tin” để mặc bố mẹ bỏ đi đâu đấy vì trẻ tin chắc
chắn họ sẽ quay lại.
Song, nhiều nghiên cứu khác cho thấy sự gắn bó với trẻ không chỉ
diễn ra với một người riêng biệt nào mà là với rất nhiều người
khác. Khi mẹ không có nhà, trẻ vẫn có thể vui đùa với bố. Nếu bố
mẹ đều vắng nhà thì trẻ vẫn thoải mái chơi với vú nuôi - người
luôn tận tụy, biết quan tâm, chăm sóc và hiểu trẻ muốn gì. Dường
như trẻ sơ sinh cũng có thể thiết lập quan hệ tình cảm với nhiều
176
