- Thứ nhất, người tham gia vui chơi phải thích thú và hứng khởi
với hoạt động này. Nói vậy không có nghĩa bạn phải bò lăn ra cười
khi chơi đùa nhưng nhất thiết đó phải là những phút giây vui vẻ.
- Thứ hai, vui chơi không phải vì một mục tiêu nào đó. Bạn không
thể chơi mà trong lòng luôn tự nhủ: “Mình chơi cái này để có
thêm vài kỹ năng đọc hiểu”. Vui chơi chỉ để vui chơi, không vị lợi,
bản thân nó không có chức năng gì cả.
- Thứ ba, vui chơi mang tính ngẫu hứng, tự nguyện, do người
tham gia tự lựa chọn. Bạn không thể bắt người khác vui chơi.
Trong thực tế, một nghiên cứu cho thấy khi giáo viên mẫu giáo
bắt học sinh tham gia vui chơi thì các em sẽ nghĩ đó là việc phải
làm. Ấy vậy mà trong hoàn cảnh khác, các em lại xem hoạt động
đó là vui chơi. Nếu bạn bắt con mình chơi đá bóng vì việc đó tốt
cho sức khỏe thì đó không còn là vui chơi nữa. Bé sẽ cảm thấy
căng thẳng, áp lực chứ không hồn nhiên, thoải mái như vui chơi
đích thực.
- Thứ tư, người chơi phải tích cực tham gia cuộc chơi. Người chơi
phải mong muốn được chơi. Nếu người chơi chỉ ngồi thụ động,
không dự phần vào trò chơi đang diễn ra thì đó không còn gọi là
vui chơi nữa.
- Và cuối cùng, thứ năm, vui chơi bao gồm một số sự tưởng tượng,
hình dung và giả bộ nhất định. Trong vui chơi có những sự vật
không tồn tại, có những yếu tố giả định. Khi một đứa trẻ giả bộ
uống nước từ cái ly rỗng tức là bé đang vui chơi.
Thật buồn khi nhiều phụ huynh ngày nay không đồng thuận với
những yếu tố trên của việc vui chơi. Nếu dựa trên các tiêu chí đã
nêu thì một số hoạt động mà chúng ta đang bắt trẻ phải tham gia
chẳng hề mang tính vui chơi. Ví dụ như khi những phụ huynh
kiểm-soát-từng-chút-một lúc bé vui chơi và các thầy cô giáo
không-ngừng-kiểm-tra việc chọn trò chơi cho trẻ thay vì để trẻ tự
chọn trò chơi. Khi ấy, người lớn chúng ta đã phá vỡ một số yếu tố
tạo nên khái niệm vui chơi.
Vui chơi phải xuất phát từ mong muốn của trẻ. Dĩ nhiên là chúng
ta có thể đưa ra một số chọn lựa cho trẻ nhưng sau đó, hãy để trẻ
tự chọn lấy trò mình thích. Khi đó, chúng ta đang làm nhiệm vụ
198
