Cuối tháng mười 1944, ông Hồ Chí Minh đưa hai trăm cán bộ chia ra làm
hai ba toán vượt biên giới Trung Hoa, theo lối Lạng Sơn và Cao Bằng đi về
Thái Nguyên, đặt đại bản dinh tại đây. Các toán du kích Việt Minh bắt đầu
đánh phá mạnh vùng giáp biên giới và ba khu quân sự ở Lạng Sơn, Cao
Bằng, Hà Giang.
Quân đội Nhật bấy lâu không chú ý đến Việt Minh, ngỡ ngàng trước các
trận thắng liên tiếp của quân du kích. Viên Thống sứ Pháp ở Bắc Kỳ thoả
thuận với Bộ tham mưu, quyết định mang quân đi quét sạch vùng nổi loạn
ở thượng lưu. Một tiểu đoàn lính Khố Xanh đồn trú tại Lạng Sơn đã được
chỉ định đặt dưới quyền chỉ huy của một sĩ quan Pháp, mở cuộc hành quân
càn quét vào hôm 12 tháng ba.
Đoàn quân chưa kịp lên đường thì trong đêm mồng 9 tháng ba 1945 trên
toàn cõi Đông Dương, quân đội Nhật nổ súng đảo chánh Pháp.
Anh em họ Ngô mừng rỡ thấy cơ hội đã đến để nhảy ra nắm giữ chính
quyền do người Nhật trao cho.
***
Tối mùng 9 tháng 3 năm 1945, tại dinh Toàn quyền ở Sài Gòn, người hầu
bàn vừa bưng món thứ ba đến, Đô đốc Decoux nhấc ly rượu chát đỏ uống
một hớp, cầm dao lên định ăn, bỗng thấy viên sĩ quan hầu cận vội vã từ
ngoài vào, đứng thẳng chào, rồi hối hả nói:
- Thưa Đô đốc, có một sĩ quan ở Bộ Tổng tư lệnh quân đội Nhật Bản vừa
đưa bản thông điệp này, bảo phải trình ngay đến tận tay ngài vì có tính cách
tối mật khẩn.
