Những tin tức chiến thắng dồn dập của Đồng Minh đang xô đẩy Nhật Bản
vào tình thế tuyệt vọng khiến cho Việt Minh, nhân danh là đồng minh của
Trung Hoa, Anh, Mỹ và Nga Xô, càng được nhiều người ủng hộ, hưởng
ứng phe thắng thế.
Viễn ảnh thắng lợi của Đồng Minh đã gần kề, số phận những kẻ hợp tác với
đối phương sẽ bị chấm hết, thế thắng ồ ạt của Việt Minh chẳng mấy chốc sẽ
chinh phục cả Bắc Việt, tràn vào miền Trung. Tình trạng đầu cơ và hỗn
loạn về kinh tế và chính trị giữa cảnh dân chúng lầm than, chết đói đầy rẫy
khắp châu thổ sông Hồng Hà càng thúc đẩy phong trào Việt Minh lên cao.
Mặc dù hiến binh Nhật vẫn còn tiếp tục đàn áp, ngay đến trong các công
sở, cơ quan chính quyền, ảnh hưởng của Việt Minh thâm nhập mạnh mẽ.
Thanh niên, sinh viên trí thức cũng như mọi tầng lớp dân chúng từ địa chủ,
phú hào, nông dân ở nông thôn đến tư sản, thương gia ở thành phố, tất cả
những người có lòng yêu nước, đều mong mỏi, chờ đợi một sự đổi mới về
thời thế.
Ngày mồng 6 tháng tám, hai quả bom nguyên tử của Mỹ ném xuống
Hiroshima và Nagasaki buộc Nhật Bản phải xin đầu hàng không điều kiện.
Người Nhật giấu kín tin này ở Việt Nam, song không ngăn được những ai
nghe tin qua đài ngoại quốc và chỉ hôm sau là các thành phố người ta đã
bàn tán đến sự sụp đổ tất yếu của khối Đại Đông Á.
Tại Việt Bắc, một ngày sau khi bom nguyên tử nổ trên đất Nhật, Việt Minh
triệu tập hội nghị cử ra Uỷ ban Giải phóng Dân tộc do Hồ Chí Minh làm
Chủ tịch, quân du kích lấy tên là Quân đội Giải phóng Việt Nam, và rồi ba
hôm sau, lệnh tổng khởi nghĩa ban hành.
Tại Huế, chính phủ Trần Trọng Kim ý thức số phận của một nội các hữu
