Ngay sau lúc tuyên thệ nhậm chức, tân Tổng Thống Truman phải liên
miên dự những phiên họp báo cáo tình hình. Tại những phiên họp này các
cố vấn Bạch Cung chuẩn bị cho ông đối phó với tình hình, và thực hiện
những quyết định nghiêm trọng. Ngày 8 tháng Năm 1945, ngày Đức quốc
xã đầu hàng. Tổng Thống Truman mới nhậm chức được hai mươi sáu ngày.
Đêm hôm trước ông và gia đình dọn vào Tòa Bạch Cung, và ngủ tại đây
đêm đầu tiên. Ngày 8 tháng Năm trước đoàn ký giả tụ tập tại văn phòng,
Truman loan báo tin thắng trận tại Âu Châu. Ông nói:“Đại tướng
Eisenhower cho tôi biết quân lực Đức quốc xã đã đầu hàng Liên Hiệp
Quốc. Những lá cờ của tự do đang phấp phới khắp Âu Châu... Chúng ta trả
được món nợ đối với Thượng Đế, đối với tử sĩ, và đối với con cái chúng
ta”. Rồi ông nói tiếp: “Nếu cần phải nói một khẩu hiệu cho những tháng tới,
thì khẩu hiệu đó là: Làm việc, làm việc và làm việc thêm nữa! Chúng ta
phải làm việc đế kết thúc chiến tranh. Chiến thắng của chúng ta mới được
có một nửa”. Truman không hề quan trọng hóa sự việc. Những vấn đề quân
sự và ngoại giao mà Hoa Kỳ phải giải quyết đều có tầm mức lớn lao.
Truman ý thức được rằng: bang giao giữa Hoa Kỳ và Nga Sô đã từ tư cách
Đồng Minh chuyển thành kình chống nhau. Những cố vấn quân sự của ông
lúc này vẫn hy vọng là Nga Sô sẽ lâm chiến ở Á Đông để cùng với Hoa Kỳ
đánh bại Nhật Bản. Nhằm việc đó cố Tổng thống Roosevelt tại hội nghị
Yalta đã thỏa thuận dành cho Stalin một số quyền lợi về lãnh thổ ở Viễn
Đông. Trong khi đó thì nhà ngoại giao cao cấp của Hoa Kỳ ở Mạc Tư Khoa
là đại sứ Harriman chủ trương một đường lối cứng rắn đối với Nga Sô,
Harriman còn lo ngại: nếu Nga Sô lâm chiến đánh Nhật Bản, họ sẽ đòi một
giá quá cao. Về mặt trận Thái Bình Dương phần thắng tất nhiên về tay Hoa
Kỳ, đó là điều Truman không hồ nghi gì cả. Tuy vậy con số thương vong
Hoa Kỳ vẫn lên cao tới mức độ đáng lo sợ, nhất là khi chiến thuật phòng
thủ của Nhật đã trở nên tuyệt vọng. Với tư cách Tổng Tư Lệnh quân lực,
Truman thấy Hoa Kỳ phải mua bằng giá quá đắt chiến thắng ở Thái Bình
Dương. Ngưòi ta không lấy làm lạ: Truman không được hoàn toàn vui vẻ
khi ông báo tin thắng trận ở Âu Châu.
