(3/5/1934)
⥚◌⥛
Chú ý: Hai bài phê bình trên đây của Phan Văn Hùm, có thể xem là
những bài phê bình đứng đắn gồm được vừa đủ những đức cần thiết để có
thể gọi là những bài phê bình gương mẫu: Tìm hiểu, làm cho kẻ khác cùng
hiểu, soi sáng và truyền bá. Lời văn lại hết sức là thanh lịch.
Sau khi đọc xong bài phê bình, chính tác giả của hai bài Cái hôn lần đầu
và Cô gái xuân (tức thi sĩ Đông Hồ, giả thác là Xuân Giang) lên tiếng cám
ơn phê bình gia một cách hậu trọng như thế này: “Xin trân trọng cám ơn
Phan Quân đã phê bình chỗ sở trường cũng như chỗ sở đoản, rất là ngay
thẳng thành thực, và phê bình một cách phân minh cẩn thận, khảo hạch
phân tích một cách thấu đáo tinh vi, chẳng những có bổ ích cho thi giới
nước ta mà riêng phần tôi cũng lĩnh hội được nhiều ích lợi cho văn nghiệp,
cho học vấn...”
Phê bình gia mà được như thế, quả là một “ân huệ của trời ban”, vinh dự
cho văn học giới nước nhà không biết chừng nào!
Jérôme et Jean Tharaud – Préface du roman d’André Demaison; Diato.
P., Albin Michel.
André Gide, Journal – Bibliothèque de la Pléiade, p. 27-28, 1939.
Ernest Renan, Discours et Conférences, Réponse au discours de M. de
Lesseps, Oeuvres complètes, édition définitive, P. Calmann-Lévy, t.I
(1947), p. 800.
André Maurois, Comment devenir écrivain. P. Lecture pour Tous. (Avril
1961).
André Maurois, Lecture pour Tous (Avril 1961).
