Lời tác giả
Nhiều trận vây hãm đã kéo đài lâu hơn trận vây hãm ngôi làng ấy ở miền
tây bắc Bắc Kỳ, ngôi làng có cái tên ít gợi cảm là “quận lị hành chính biên
giới” - tiếng Việt Nam là Điện Biên Phủ.
Quân Pháp tái chiếm thung lũng này trong khoảng thời gian hai trăm linh
chín ngày và cuộc vây hãm chính thức thì kéo dài năm mươi sáu ngày.
Quân Đức đã cầm cự bảy mươi sáu ngày ở Stalingrad; quân Mỹ cầm cự sáu
mươi sáu ngày ở Bataan và hai mươi sáu ngày ở Corregidor. Quân Anh đã
chống cự hai trăm bốn mươi mất ngày ở Tobrouk. Nhưng kỷ lục trong Đại
chiến Thế giới lần thứ hai có lẽ thuộc về quân Đức đã giữ vững được
Lorient trong hai trăm bảy mươi ngày, từ ngày giải phóng Bretagne đến
ngày đế quốc Đức đầu hàng. Ở thời đại chúng ta, vô số những trận vây hãm
đã đặt đối đầu nhau những lực lương quan trọng: 330000 quân Đức bị vây ở
Stalingrad; quân Xô-viết bao vây tấn công họ thì gồm tới hơn một triệu
người. Ở Điện Biên Phủ, lực lượng trấn giữ cứ điểm chưa bao giờ vượt quá
con số 13000 người còn bên tấn công thì có 49500 chiến binh và 55000 dân
công không được trang bị vũ khí.
Tuy vậy đó là một trận đánh có tính chất quyết định ngang với trận la
Marne đầu tiên, trận Stalingrad và trận Midway. Xung đột có thể kéo dài -
có khi trong nhiều năm - nhưng đáng dấp của cuộc xung đột đã hoàn toàn
thay đổi. Một trong hai bên tham chiến đã mất mọi cơ may đạt tới mục tiêu
chiến tranh của mình. Đó là chuyện đã xảy đến với quân Pháp sau thất bại
Điện Biên Phủ. Trước tình hình chiến tranh Đông Dương kéo dài trong thế
giằng co từ 19 tháng Chạp năm 1946, người Pháp đã thỏa thuận - một cách
quá miễn cưỡng để có thể rút ra được từ cử chỉ ấy dù chỉ một chút lợi thế
chính trị hoặc tăm lý nào đó - giành cho chế độ không cộng sản của cựu
Hoàng đế Bảo Đại vài đặc quyền nhưng hầu như không có chút chủ quyền
thực tế nào. Mặt khác, chiến tranh càng mở ra những lỗ hơng lớn trong
hàng ngũ đội quân nhà nghề, càng làm ngân quỹ nước Pháp mắc nợ (cuối
cùng thì chiến tranh đã tiêu tốn của nước Pháp khoảng 5000 tỉ franc cũ,
