ĐIỆN BIÊN PHỦ TỪ GÓC NHÌN CỦA NGƯỜI LÍNH PHÁP - Trang 437

các vị trí Pháp kéo dài từ bờ bên này sang bờ bên kia của dòng sông Nậm
Rốm uốn khúc và leo lên cả những ngọn đồi. Bị cắt cụt hai phần ba, vào
cuối tháng 4, các điểm tựa thu mình lại và dựa vào nhau, tập đoàn cứ điểm
chỉ còn là một tấm phổi khổng lồ đang có nguy cơ bị ngạt thở. Và người ta
hiểu rằng nếu ôxi, được hà hơi tiếp sức bằng các cuộc nhảy dù, không còn
nữa, quả tim của cuộc phòng thủ sẽ ngừng đập. Xây dựng lại những hầm trú
ẩn bị nổ vỡ vì đạn pháo cối, thu nhặt những phiến gỗ và những tấm tôn bị
cắt, tháo những tấm kim loại ở đường băng từ nay đã trở nên vô dụng, đào,
xới, xúc, binh sĩ chui xuống đất như muốn trốn tránh ánh sáng ban ngày và
tranh thủ vài giờ ngủ mà tiếng ồn ào và những đòi hỏi cấp bách của cuộc
chiến đã cướp đi của họ. Họ di chuyển như thế nào trong bóng tối và qua
vùng sình lầy này?

Đã có những trận lụt và bùn lầy xuất hiện khi những trận mưa đầu tiên trút
xuống vào khoảng 18-4, hơi chậm hơn so với những năm trước, tình hình
đó đã kéo dài cuộc kháng cự, Patơrít đờ Cácpho, thầy thuốc của tiểu đoàn 8,
nhớ lại. Hằng năm, mưa đến vào giữa tháng ba và tháng tư, chúng ta hiểu
điều đó. Hầm trú ẩn không phải là kiến trúc thượng tầng mà là ở dưới mặt
đất, cho nên chúng tôi đang chờ thấy bùn ngập đến đầu gối.

Trước ủy ban điều tra, Caxtơri gợi lại những nỗi lo khi mùa mưa đến:

- Chúng tôi không thể dồn mọi người lên hai hoặc ba mỏm đồi mà chúng tôi
còn. Sau ngày 30-4, tôi còn lại hai điểm cao Êlian 2 và Êlian 1 mà chúng tôi
đã giành lại tám ngày trước khi kết thúc. (Chú thích: Được tiểu đoàn 6 dù
thuộc địa chiếm lại một phần vào ngày 10-4, Êlian 1 chỉ sụp đổ vào ngày 1-
5, nghĩa là 20 ngày (chứ không phải tám ngày) sau khi quân của Biga chiếm
lại nó.) Còn lại là ở dưới thấp.

- Các ông đã chịu những trận mưa lớn. Chủ tịch Catơru tỏ ý quan ngại. Các
ông ở trong bùn lầy?