ĐIỂN HAY TÍCH LẠ - Trang 426

Nước Ngô ngày càng suy yếu. Nước Việt thừa thế tấn công. Ngô bại trận.
Ngô vương Phù Sai tự tử.
Tây Thi làm tròn sứ mạng của một người nhi nữ quần vận yếm đối với tổ
quốc, nàng mong được trở lại quê nhà thăm cha ở Trữ La thôn, nhưng
vương phi Câu Tiễn sợ rằng chồng sẽ say đắm sắc đẹp của nàng, nên mật
sai người bắt Tây Thi neo đá quăng xuống dòng nước Tam Giang. Thật là
mụ đàn bà ghen đanh ác.
Cái chết của Tây Thi nói trên là theo chính sử.
Có truyện chép: Phạm Lãi yêu nàng Tây Thi nhưng thấy Việt vương Câu
Tiễn muốn lấy Tây Thi, nên ghen mới bày mẹo cho mụ vợ Câu Tiễn giết
thác nàng. Có truyện lại chép: Phạm Lãi trước đã cùng Tây Thi yêu nhau,
nên trong trận tấn công nước Ngô, đốt phá Cô Tô đài, Phạm Lãi đón rước
Tây Thi xuống thuyền, rồi cả hai bỏ nước đi du Ngũ hồ cho trọn tình chung
thủy. Truyện sau này thấy chép trong "Tình sử". Có lẽ những nhà tiểu
thuyết diễm tình giàu cảm, giàu tưởng tượng và cũng giàu lòng nhân đạo,
thấy đôi trai tài gái sắc, nhứt là đối với Tây Thi, một bực sắc nước hương
trời lại có công to với nước mà bị chết một cánh oan uổng, bi thảm như thế
nên quá xúc cảm, viết thành câu chuyện kia để an ủi oan hồn của người đẹp
chăng?