bắt, những tài liệu mật trong nhà ổng phải được chuyển cho Tám
Thảo. Chị ấy là người biết chúng được giấu ở đâu.”
Đến cuối buổi chiều, Tám Thảo lấy cuốn sổ ghi chép của tôi và vẽ
một sơ đồ khu vực họ sống trong thời gian chiến tranh, với những
chỉ dẫn về cách làm thế nào để tìm được ngôi nhà cũ của ông Ẩn.
Đưa ra cả tên phố cũ và mới, bà cho tôi biết là ngôi nhà của ông Ẩn
ở cuối một con hẻm trên phố Ngô Tùng Châu, giờ được gọi là phố
Lê Thị Riêng. Cha mẹ ông sở hữu ngôi nhà bên cạnh, nơi mẹ ông
sống đến khi bà qua đời. Phạm Xuân Ẩn sống cùng vợ và bốn người
con trong hai căn phòng, như Tám Thảo giải thích, “ổng đang để
dành tiền phòng khi ổng bị bắt”.
Chỉ đến gần đây chúng ta mới được biết danh tính của người đàn
ông đã chỉ đạo các hoạt động tình báo của Phạm Xuân Ẩn sau khi
ông từ Mỹ trở về. Vào cái ngày ông và Tám Thảo đi ra địa đạo Củ
Chi, họ đến gặp Cao Đăng Chiếm, một nhân vật bí mật từ lâu đã
nắm giữ vị trí chóp bu trong các cơ quan tình báo của Việt Nam.
Sống tại một khu vực an toàn bên ngoài thành phố, đến năm 1947
ông Chiếm đã trở thành người đứng đầu lực lượng công an Sài Gòn.
Trước đó ông đã vô tình đóng một vai trò trong quyết định của Mỹ
tham dự chiến tranh tại Đông Dương khi mà vào tháng 9 năm 1945
trung tá A. Peter Dewey trở thành người Mỹ đầu tiên bị giết tại Việt
Nam. Cái chết của ông ta là một sai lầm mà người Việt Nam đã xin
lỗi, nhưng nó châm ngòi cho 30 năm chiến tranh sau đó tại Đông
Nam Á.
Trung tá Dewey chỉ huy nhóm tình báo của Cục Tình báo chiến
lược Mỹ (OSS) có mặt tại Sài Gòn vào ngày 4 tháng 9 năm 1945.
Được trao nhiệm vụ tiếp nhận 214 người Mỹ bị quân Nhật bắt làm
tù binh, Dewey gặp hai thành viên Bộ tư lệnh cấp cao của Nhật Bản
và cùng với bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, người đang phụ trách đối
ngoại trong Ủy ban nhân dân Nam Bộ của Việt Minh, đồng thời là
bộ trưởng Y tế trong chính phủ Việt Minh. Dewey, người đã học về
lịch sử Pháp tại Yale và luật tại Đại học Virginia, là con trai của một
