như một rentier (chủ tô), người thu tiền của những nông dân sống
trên đất của mình.
Trong thời gian đó, ông vẫn đang lặng lẽ chờ thời, chờ cho bầu
không khí chống Mỹ thay đổi thì Việt Nam lại tiếp tục
những cuộc
chiến khác
,
chống lại Khmer đỏ tại Campuchia và đồng minh
Trung Quôc của nó.
Ngày 15 tháng 1 năm 1976, ông được phong
danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân - danh hiệu quân
đội cao quý nhất của Việt Nam. Đến năm 1978 ông là trung tá, đến
năm 1981 là thượng tá, và đến năm 1984 thì lên đại tá. Năm 1990,
khi vẫn phục vụ trên cương vị một sĩ quan đang công tác, ông đã
được thăng quân hàm cấp tướng.
Khi nhìn ra Sài Gòn qua cánh cổng ngôi biệt thự nơi ông ở, Phạm
Xuân Ẩn vẫn chưa thấy dấu hiệu của thiên đường
cộng sản
. Thành
phố đông chật những đảng viên cốt cán nghiêm nghị và dân đầu cơ
hãnh tiến từ miền Bắc tràn vào. Giống như Voltaire, Phạm Xuân Ẩn
dành hết tâm trí cho khu vườn của mình. Thực ra, vợ ông, bà Thu
Nhạn làm vườn, nhưng một phần của nó luôn được dành riêng cho
những chiếc lồng nuôi lũ gà chọi và chim quý của Phạm Xuân Ẩn.
Vào những dịp khi Phạm Xuân Ẩn rời khỏi nhà và cố đóng góp
cho việc xây dựng lại Việt Nam thời hậu chiến, thì chỉ nhận được sự
thờ ơ đầy quan liêu. Ông đề xuất đổi tên công viên nhỏ trước nhà
thờ Công giáo là Quảng trường Morrison, theo tên của tín đồ dòng
Quaker người Mỹ Norman Morrison, người đã tẩm xăng lên mình
và tự thiêu đến chết bên ngoài văn phòng của Robert McNamara tại
Lầu Năm Góc. McNamara đã đứng ở cửa sổ văn phòng của mình và
chứng kiến Morrison bốc cháy, và như sau này ông ta viết trong
cuốn hồi ký năm 1995 của mình, Nhìn lại (In Retrospect), “cái chết của
Morrison là một bi kịch không chỉ đối với gia đình anh ấy mà đối
với cả tôi và đất nước… Tôi phản ứng lại với nỗi kinh hoàng từ hành
động của anh ấy bằng cách phong kín những cảm xúc của mình lại
và tránh nói về những cảm xúc ấy với bất kỳ ai - ngay cả với gia
đình mình. Marg [vợ của McNamara] và ba đứa con của chúng tôi
