nhiều tác giả
Điều bí mật
Một đồng nợ chưa trả
Ai từng ở Trà Vinh, từng ăn tô canh chua bông so đũa nấu cá đồng chắc
không quên được cái vị ngọt lành của nó. Mùi thơm của bông, của con cá
rô hòa quyện đọng hoài trong trí nhớ, miên man mà dai dẳng lắm.
Năm đó nó vừa lên mười đã biết phụ mẹ chợ hôm chợ sớm. Mẹ bệnh, nó
biết đi mua bông so đũa từ vườn người ta đem ra chợ bán. Xóm chợ hay
gọi đùa nó là “bé so đũa”.
Mùa nước nổi năm ấy, xóm chợ nghèo xôn xao khi một đoàn Sơn Đông
mãi võ ghé qua. Đoàn có “năm người”, một ông già, hai người trai trẻ và
một cô gái tuyệt đẹp. Trong đoàn còn có một con khỉ bận áo nhung xanh rất
ngộ. Chiều chiều thấy đoàn mãi võ ngả lưng trên sạp chợ, bé so đũa không
khỏi chạnh lòng. Họ tài vậy mà có khá giả gì đâu.
Buổi diễn cuối, nó bán hết sớm nên chen vào coi. Coi nửa chừng bỗng nghe
tiếng còi dẹp chợ vang lên. Người lớn trẻ con xô nhau chạy. Nó không chạy
được vì bị xô té, chân sai khớp. Nó khóc. Ông già trong đoàn mãi võ đến
bên hỏi han; lấy rượu thuốc xoa bàn chân đau cho nó. Nó vẫn khóc: “Con
mất một đồng tiền cắt thuốc cho mẹ rồi”.
Ông già gọi chú khỉ con: “Rôla, con lượm một đồng của chị này phải
không?”. Nói chưa dứt lời, ông lấy một đồng trong hộp gỗ, vuốt phẳng đưa
cho nó. Nó không nhận. “Coi như ông mua trước của con mớ bông so đũa.
Mai mốt về lại, ông ghé nhà con ăn tô canh chua bông so đũa con nấu
nghe” - ông cười xoa đầu nó.
Bé so đũa lớn lên, đi làm ăn xa. Ở thành phố, mỗi lần nhận thư chị nói nước
lên lé đé thềm nhà, nó lại giật mình thương mùa bông so đũa; nhớ nụ cười
