trọng nhất trên đời là loại bỏ mọi vấn đề khó khăn cho cái tôi này và đạt được
hạnh phúc cho nó. Tuy nhiên, thực tế là chúng ta đang thương yêu chăm sóc cho
một ảo tưởng. Khi chúng ta phân tích đối tượng vốn là nền tảng của tâm vị kỷ,
chúng ta không tìm thấy có gì ở đó để chăm sóc; chỉ là sự trống không. Khi
chúng ta không suy xét lại mà chỉ một mực tin vào cái ảo tưởng đó thì dường
như thể có một cái tôi thật đáng được thương yêu chăm sóc. Đây là bản chất tâm
vị kỷ của chúng ta.
Vì tâm không phải cái tôi, vậy làm sao tư tưởng vị kỷ lại có thể là cái tôi? Cái tôi
không phải là tư tưởng vị kỷ; tư tưởng vị kỷ không phải là cái tôi. Chúng hoàn
toàn khác nhau. Tư tưởng vị kỷ chỉ là một trong những thực thể được gán đặt tên
gọi “cái tôi”. Chúng ta phải hiểu điểm này thật rõ ràng.Vì chúng ta chưa phát
sinh được trí tuệ qua sự hiểu biết về bản chất tuyệt đối và tương đối của các hiện
tượng nên mới có những cái nhìn sai trái của vô minh, xem tâm vị kỷ là cái tôi,
và chúng ta tin là cái tôi không thể hiện hữu mà không có tâm vị kỷ. Và nếu tâm
này quả thật đồng nhất với cái tôi thì hẳn sẽ có nhiều sai lầm nối tiếp theo nhau.
Bởi vì có 84.000 phiền não nên sẽ có 84.000 cái tôi. Và trong trường hợp này,
mỗi khi đi lại chúng ta hẳn phải mua vé tàu xe cho hàng ngàn cái tôi! Và chúng
ta lẽ ra phải có hàng ngàn người cha, người mẹ. Và vì mỗi bậc cha mẹ đều có
hàng trăm ý niệm thiện và bất thiện, nên mỗi một ý niệm đó hẳn cũng là một cái
tôi. Và khi chúng ta lập gia đình, hẳn sẽ không có chuyện một vợ một chồng, vì
chúng ta phải cưới đến hàng ngàn người phối ngẫu. Rõ ràng điều này hoàn toàn
trái ngược với kinh nghiệm thật của chúng ta.
Lại nữa, nếu tâm vị kỷ là cái tôi thì lẽ ra cái tôi phải ngừng dứt khi tâm vị kỷ
ngừng dứt. Điều này có nghĩa là một cái tôi có đó nhưng không thể thực hành
Bồ-đề tâm và không thể thành tựu giác ngộ viên mãn.
Với các nhận thức vô minh của chúng ta, chúng ta xem tâm vị kỷ là cái tôi, và
chúng ta nghĩ rằng không thể nào cái tôi hiện hữu mà không có tâm vị kỷ.
Nhưng tâm này không độc lập. Nó hiện hữu tùy thuộc vào các nhân và duyên, và
như vậy nó có thể bị loại bỏ bởi các nhân và duyên khác. Chẳng hạn, chúng ta có
thể loại bỏ nó bằng sự rèn luyện tâm trong pháp tu hoán đổi mình với người, tức
