châu Âu thường được nhắc đi nhắc lại một cách châm biếm là “giữ cho
người Nga ở ngoài, người Mỹ ở trong và người Đức không thể ngóc đầu lên
được”.
Nỗi lo lắng của Anh và Pháp cũng dễ hiểu: một nước Đức thống nhất sẽ là
quốc gia có dân số đông nhất Tây Âu và là một cường quốc kinh tế. Với
quan điểm như vậy, Đại sứ Pháp tại Đức khẳng định vào năm 1989 rằng
thống nhất “sẽ sinh ra một châu Âu bị Đức thống trị, điều mà không một ai
cả ở phía Đông và phía Tây mong muốn”. Thủ tướng Margaret Thatcher đẩy
mối lo ngại đi xa hơn, khi bà nói chuyện riêng với Tổng thống George H. W.
Bush về nỗi sợ của mình, rằng “những gì mà Hitler không thể đạt được
thông qua chiến tranh, người Đức sẽ đạt được trong hòa bình”. Để đối phó
với mối đe dọa tiềm tàng này, Thatcher và Tổng thống Pháp Francois
Mitterrand đã thảo luận các biện pháp nhằm tăng cường liên minh giữa Anh
và Pháp. Ví dụ, Mitterand đã dự định xây dựng “một mối hợp tác quân sự
song phương, thậm chí là hợp tác hạt nhân với Anh như là một đối trọng”.
Theo cựu quan chức ngoại giao kiêm học giả Philip Zelikow và cựu Ngoại
trưởng Mỹ Condoleeza Rice, “người châu Âu, đặc biệt là người Pháp, tin
rằng bất cứ sự hồi sinh nào của sức mạnh Đức sẽ phải đi kèm với các cấu
trúc có thể giúp giữ cho nước Đức không làm tổn hại đến Pháp”.
Như các lãnh đạo châu Âu đã dự đoán, Đức thật sự đã sử dụng đòn bẩy
kinh tế để biến mình trở thành tiếng nói chính trị có sức nặng nhất châu Âu,
lấp đầy khoảng trống quyền lực để lại sau sự sụp đổ của Liên Xô. Tuy nhiên,
thật đáng kinh ngạc, quá trình tái trỗi dậy này đã diễn ra một cách hòa bình
cho tới thời điểm hiện tại. Và theo thời gian, nó xảy ra với sự hỗ trợ của Anh
và Pháp. Vậy thì điều này đã diễn ra như thế nào? Như Henry Kissinger
nhận xét: “70 năm sau khi đánh bại yêu sách bá chủ châu Âu của Đức,
những kẻ chiến thắng nay lại đang lạy lục van nài Đức dẫn dắt châu Âu, chủ
yếu bởi các lý do kinh tế.”
Sự trỗi dậy hòa bình của Đức chủ yếu xuất phát từ chiến lược rộng mở
của nước này nhằm xoa dịu nghi ngờ của châu Âu, thông qua những cử chỉ
thiện chí công khai và tìm cách thúc đẩy sự phụ thuộc lẫn nhau với các cựu
