PHỤ LỤC 2
BẢY BÙ NHÌN RƠM
Trong tranh luận học thuật, các học giả thường chuộng sử dụng ngụy biện
bù nhìn rơm thay vì thách thức một luận điểm cụ thể. Công thức ở đây rất
đơn giản: tạo ra một con bù nhìn rơm, đốt nó, và sau đó tuyên bố rằng đã
phủ định được luận điểm đang được nói tới. Đáp lại bài viết giới thiệu về
các luận điểm của cuốn sách này đăng trên tờ Atlantic vào tháng 9 năm
2015, các nhà phê bình thường lặp đi lặp lại bảy bù nhìn rơm sau.
1. Tính tất yếu (inevitability): Bẫy Thucydides cho rằng chiến tranh giữa
một cường quốc trỗi dậy và một cường quốc thống trị là điều tất yếu.
Như đã đề cập trong bài viết trên Atlantic và trong cuốn sách này, Bẫy
Thucydides không khẳng định rằng chiến tranh là điều tất yếu. Trên thực tế,
4 trong số 16 trường hợp trong Hồ sơ (Xem phụ lục 1) không dẫn đến chiến
tranh. Thêm vào đó, như đã lưu ý, thậm chí trong Lịch sử Chiến tranh
Peloponnese, việc Thucydides sử dụng từ “tất yếu” rõ ràng mang hàm ý
cường điệu.
2. Điểm tới hạn, dây bẫy hay bước ngoặt (tipping points, tripwires, or
turning points): Nếu chiến tranh không xảy ra tại một điểm tới hạn cụ thể
trong suốt quá trình chuyển giao quyền lực - thì Thucydides đã sai.
Giả thuyết của Bẫy Thucydides không hề đề cập tới khoảnh khắc mà
chiến tranh dễ dàng xảy ra nhất. Cơ chế của Thucydides xuất hiện trong suốt
quá trình trỗi dậy, ở điểm cân bằng và sau khi một cường quốc đã vượt qua
cường quốc còn lại.
3. Lựa chọn thiên vị: Bẫy Thucydides đã mắc lỗi trong việc lựa chọn
trường hợp nghiên cứu sao cho phù hợp với kết luận. Nó chỉ lựa chọn những
trường hợp dẫn tới chiến tranh.
