thế. Mỹ đã đi theo hướng này ngay sau Thế chiến II khi tạo ra các thể chế
Bretton Woods: IMF (có nhiệm vụ phối hợp hoạt động tài chính quốc tế),
Ngân hàng Thế giới (cung cấp các khoản vay có lãi suất thấp hơn thị trường
để giúp các quốc gia phát triển), hay GATT và tổ chức kế thừa của nó, Tổ
chức Thương mại Thế giới (thúc đẩy thương mại). Trong IMF và Ngân hàng
Thế giới, có một - và chỉ một - quốc gia có quyền phủ quyết bất cứ thay đổi
nào liên quan tới quá trình quản trị hai tổ chức này: đó chính là Mỹ.
Chúng ta có thể dễ dàng dự đoán được rằng, khi kinh tế Trung Quốc tăng
trưởng, các lãnh đạo của nước này sẽ cảm thấy không mấy vui vẻ với những
sự sắp đặt cũ kỹ như thế, và do đó bắt đầu thiết kế những hệ thống mới. Sau
rất nhiều năm nước Mỹ liên tục từ chối yêu cầu gia tăng tỷ lệ phiếu bầu của
Trung Quốc tại Ngân hàng Thế giới, năm 2013 Bắc Kinh đã khiến
Washington ngỡ ngàng bằng việc thiết lập một thể chế tài chính đối trọng,
Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng Châu Á (AIIB). Mặc dù Washington đã
tiến hành một chiến dịch dữ dội nhằm gây sức ép buộc các quốc gia khác
không được tham gia vào ngân hàng này, 57 nước đã đồng ý tham gia trước
khi AIIB chính thức được thành lập năm 2015 - bao gồm một số đồng minh
thân cận của Mỹ, đi đầu là Anh. Họ nói không với Mỹ và nói có với Trung
Quốc để mong được nhận các khoản vay có lãi suất thấp hơn thị trường, và
những hợp đồng xây dựng các dự án khổng lồ được bảo lãnh bởi AIIB.
Động lực của các nước này rất dễ nhận ra: ngay từ trước khi AIIB được
thành lập, Ngân hàng Phát triển Trung Quốc đã vượt qua Ngân hàng Thế
giới để trở thành nhà tài trợ lớn nhất cho các dự án phát triển quốc tế. Nếu
tính cả khoản cam kết cung cấp 30 tỷ đô la vốn ban đầu cho AIIB, tổng tài
sản tài chính dành cho phát triển quốc tế của Trung Quốc năm 2016 lớn hơn
tổng tài sản dành cho phát triển quốc tế của sáu ngân hàng phát triển lớn
nhất phương Tây cộng lại tới 130 tỷ đô la
.
Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc quyết định khởi động một câu
lạc bộ của riêng mình thay vì chơi theo luật của phương Tây. Sau khủng
hoảng tài chính và Đại Suy Thoái năm 2008, Trung Quốc đã lập ra BRICS -
Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi - một nhóm các nền kinh tế
