14 Giữa thế kỷ XX
Mỹ
Nhật Bản Quyền lực trên biển và tranh giành ảnh
hưởng tại châu Á Thái Bình Dương
Chiến
tranh
15
1940-1980
Mỹ
Liên Xô
Quyền lực trên toàn cầu
Không có
chiến
tranh
16 1990-hiện nay
Anh và Pháp
Đức
Ảnh hưởng chính trị ở châu Âu
Không có
chiến
tranh
Chương này sẽ được trình bày như một bản phác thảo thu nhỏ về con
đường dẫn tới năm trong số những cuộc chiến kể trên. Thay vì đi xuôi theo
trình tự lịch sử, chúng tôi sẽ đi ngược, bắt đầu bằng việc tìm hiểu lý do đằng
sau cuộc tấn công vào Trân Châu Cảng của Nhật Bản tháng 12 năm 1941,
rồi mới tiến hành xem xét khoảng thời gian trước đó khi sự trỗi dậy của
Nhật Bản đã đưa nước này tới chiến tranh, đầu tiên là với Trung Quốc và
sau đó là với Nga. Chúng tôi sẽ tiếp tục lần theo âm mưu thao túng nước
Pháp của Otto von Bismarck, kích động nước này khởi đầu một cuộc chiến
tranh nhằm tạo tiền đề cho quá trình thống nhất nước Đức; và chúng tôi sẽ
phân tích phản ứng của cường quốc thống trị mặt biển vào thế kỷ XVII là
Cộng hòa Hà Lan trước quá trình xây dựng hải quân của nước Anh; và kết
thúc với những thách thức mà nhà Hapsburg đã tạo ra với Pháp ở thế kỷ
XVI.
Những độc giả quan tâm tới khả năng một cuộc chiến thương mại có thể
leo thang và dẫn tới chiến tranh hạt nhân hay không cần hết sức chú ý tới
con đường đã dẫn dắt Nhật Bản và Mỹ tới Trân Châu Cảng. Nếu bạn nghĩ
một quốc gia kích động đối thủ tham chiến với mục đích phục vụ cho những
chương trình nghị sự trong nước là chuyện bất hợp lý, hãy nhớ tới Bismarck.
Và nếu muốn biết sự đối đầu về hải quân có thể khiến chính phủ các nước
phải tiến hành chiến tranh như thế nào, những va chạm giữa Anh và Cộng
hòa Hà Lan sẽ cho chúng ta câu trả lời.
Rõ ràng là có nhiều khác biệt căn bản giữa các trường hợp nêu trên. Một
số liên quan tới các nhà nước quân chủ; số khác là chuyện giữa các nền dân
