trọng pháo và thiết vận xa yểm hộ dưới quyền chỉ huy của tên quan ba
Savary. Vĩnh Kim bây giờ được Pháp gọi là Secteur de Vinh Kim, xem như
là thị trấn quan trọng về chiến lược.
Tên quan ba Savary có một tướng bộ hạ hết sức hung-ác là tên ách
Thẹo. Đồng bào gọi hắn là ách-Thẹo vì hắn ta luôn luôn ở trần phô trương
thân mình đầy thẹo mà hắn ta thường tự khoe là kết quả của những chiến
công oanh liệt của hắn ở Phi-Châu. Bọn chúng thường bắt bớ khủng bố dân
làm tiền, dùng mưu mô thủ đoạn để kiếm tiền như ra lịnh đúng 6 giờ chiều.
Đồn Chợ Giữa, bắn ba tiếng súng báo hiệu giờ thiết quân luật thì các ghe
thương hồ từ Kim-sơn đi vào Bàn-Long và ngược lại ghe thuyền từ Bàn
Long ra Kim sơn phải ngừng lại và đậu cách đồn Chợ Giữa 500 thước.
Đồn Chợ Giữa tổng hành dinh của quan ba Savary nằm ở tả ngạn sông
Rạch Gầm, chỗ ngã ba sông Rạch Gầm (Sầm giang) và Rạch ông Hổ là nhà
bảo sanh của dân mà chúng nhẫn tâm dùng làm đồn để kiểm soát tất cả ghe
xuồng xuôi ngược trên sông.
Sông Sầm-Giang thời tiền chiến nổi tiếng là con sông xinh đẹp, cảnh
sắc thanh kỳ quyến rũ, bao nhiêu văn nhân mặc khách bốn phương đến thả
thuyền tìm thi hứng. Một cuộc chơi thuyền của anh em văn nghệ sĩ Sầm-
Giang được nổi bật và đi vào lịch sử Sầm-Giang là cuộc chơi thuyền của
các bạn Trần-văn-Khê, Mỹ-Ca, Khổng Nghi tổ-chức đón tiếp hai thi nhân
đất Bắc là Xuân-Diệu và Huy-Cận.
Câu chuyện văn nghệ Đồn Chợ Giữa xảy ra trên bến sông Sầm trong
một khoang thuyền của một người lái nuôi vịt tàu một chiều thiết quân luật
vào năm 1946.
Để cho độc giả thấm nhuần sự thích thú của câu chuyện, tác giả xin
giới thiệu sơ lược nhân vật điển hình là ông Xã R. ở Bàn-Long.
Tại xã Bàn-Long cách Vĩnh-Kim 4 cây số, đồng bào đa số sống về
nghề nuôi vịt tàu. Ông Xã R. sống về nghề nuôi vịt tàu với truyền thống cha
