trường chớ không lùi trước sự tấn công của địch thủ, nhờ chơi gà mà Ngài
nuôi được cái chí cang trường, với tinh thần bất khuất.
Ngài mới lên 8 tuổi, Ông nội Ngài đã vương bịnh thời khí bỏ mình.
Sau khi an táng tại vàm Trà-Lọt, Ông Lê-văn-Toại thân sinh Ngài qua cư trú
tại Rạch Gầm, nay là làng Long-Hưng, tại Rạch Ông Hổ cũng về tỉnh Định-
Tường, lúc nhỏ Ngài có học chữ nho song Ngài không thích lai vãng sân
Trình lại chuyên về võ nghệ.
Bởi chưng gia đình của Ngài vào sinh cơ lập nghiệp ở Nam kỳ từ đời
ông nội, nên đồng bào miền Nam xem Ngài là người sanh trưởng ở Định-
Tường vậy.
Ngài lại hoạn, nhưng sức khỏe, võ nghệ hơn người, thường than rằng :
Làm trai sống trong thời loạn không giúp ích gì cho quê hương xứ sở là một
điều rất tủi nhục, Ngài đã hoài bão đến nước non, nuôi ý chí chờ cơ hội thực
thi nguyện vọng.
Năm Canh-Tý (1780) Nguyễn-Ánh trên đường bôn tẩu vào Nam ghé
qua Định-Tường, gặp Ông tại làng Long-Hưng thâu nạp, lúc bấy giờ Ông
theo chân chúa Nguyễn, một lòng phò tá, vào sanh ra tử, Ông được sung
Thái giám nội đình, năm 1783 khi Chúa Nguyễn chạy sang Xiêm, Lê-văn-
Duyệt lãnh bảo-hộ cung quyến tại Phú-Quốc, lúc ấy Ngài được thăng làm
Cai-Cơ, quản suất hai đội quân thuộc nội.
Mùa thu năm Đinh-Tị (1787) Nguyễn Vương chiếm được thành Gia-
Định, Lê-văn-Duyệt mộ thêm binh và lệ tùng Tả Quân.
Từ ấy, Ngài lập nhiều chiến-công oanh-liệt, nhứt là năm Tân-Dậu
(1801) ngày 16 tháng giêng đại phá chiến thuyền Tây-Sơn tại cửa biển Thị-
Nại. Rồi cùng chúa Nguyễn ra đánh lấy Phú-Xuân (Huế) một cách dễ dàng.
Năm Nhâm Tuất (1802) Gia-Long nguyên niên, Ngài được thăng
Khâm Sai Chưởng Tả quân Dinh Bình-Sơn tướng quân, Tước quận công
