cùng Lê-Chất, đem bộ binh đi tiền phong tiến đánh tới Bắc-Thành bắt được
Nguyễn-Quang-Toản là con Nguyễn-Huệ.
Thâu phục và sắp đặt yên bài nước Nam rồi, Vua Gia-Long còn chưa
chịu bãi binh, muốn để đặng đắp thành bồi lũy, hầu kiên cố đế đô cho vững
chắc. Lê-văn-Duyệt là viên võ-tướng duy nhứt can đảm, nhiều lần nhắc nhở
nhà vua xin thả lính về quê, bởi vua Gia-Long có hứa ngày nào khắc phục
cơ đồ thì lính Nam-kỳ được phóng hồi hưu tức.
Năm 1812 Vua Gia-Long phái Ngài làm Tổng trấn Gia-Định-Thành,
Trương-tấn-Bửu ở huyện Kiến-hòa làm phó Tổng trấn, Ngô-Nhân-Tịnh làm
Hiệp Tổng Trấn.
Năm 1813, Vua Cao Miên là Nặc-ông-Chân bị em là Nặc-ông-Nguyên
viện binh Xiêm-La đánh đuổi chạy xuống Saigon. Vua phái Ngài điều đình
việc Xiêm Nguyên. Ngài dẫn binh đưa Nặc Ông về Lô-Bích thành (Lovek)
Xiêm lui binh không dám cự địch và từ đấy Nặc-ông-Chân chịu quyền bảo-
hộ của nước Việt-Nam.
Trong mấy năm qua, Lê-văn-Duyệt bình định đất Nam kỳ trừ hung khử
bạo, bắt tên hung đồ là « Phụng ba đuôi », dẹp bọn giặc mọi Đá Vách ở dọc
theo dãy Trường-sơn, từ Quảng-Ngãi giáp Quảng-Nam, đánh tan bọn giặc
Miên do một nhóm thầy chùa Thổ tên Kê cầm đầu tại Định-Tường.
Xuyên qua cuộc đời công lao khổ nhọc của Lê-văn-Duyệt giúp vua
Gia-Long thống nhứt sơn hà gồm thâu thiên hạ, Lê Tả quân còn bộc lộ
trong việc chọn cung. Ngài cùng một nhóm quan khác, xin tôn hoàng tử
Đán là con trai lớn của Đông Cung Cảnh đã từ trần, trái ý vua muốn lập
hoàng-tử Đảm là con dòng thứ sanh trong Gia-Định.
Vì việc này nên khi tức vị, hoàng tử Đảm lấy niên hiệu Minh-Mạng,
hằng đem lòng cừu hận Ngài Tả quân. Trong khi Lê-văn-Duyệt trấn nhậm
Nam-kỳ, không hề tư vị kẻ có tội, bất câu sang hèn, Ngài ra lịnh xử trảm
