CHƯỞNG CƠ LÊ-VĂN-THỤY
Dũng lược dẹp tan quân Xiêm, bắt sống tướng Xiêm
Riêng trong tỉnh Định-Tường, chúng ta đã thấy hai vị Chưởng Cơ
Trương-văn-Hoảng và Đặng-văn-Lượng có sắc thái đặc biệt, không kém gì
các vị Chưởng Cơ lừng danh của tỉnh khác trong miền Nam như Nguyễn-
hữu-Cảnh, Nguyễn-văn-Thoại. Nhưng hãy còn vị Chưởng Cơ Lê-Văn-Thụy
mà chúng tôi lược kể tiểu sử dưới đây, võ dũng và mưu lược cũng đáng liệt
vào hàng ưu tú thượng thặng.
Ông người huyện Kiến-Hưng thuộc tỉnh Định-Tường. Xuất thân nông
dân, nhưng có học ít nhiều về nghiệp văn, lại rất chuộng nghiệp võ nên côn
quyền thao lược đủ nêu cao tên tuổi với đời muôn thuở.
Cũng như phần đông võ tướng miền Nam, ông theo phò chúa Nguyễn-
Ánh. Xuất thân làm tượng quân cai đội, suốt thời gian tùng chinh, ông đục
pháo xông tên, lắm phen đương đầu cùng Tây Sơn dữ dội, dũng cảm chẳng
ai bằng.
Tuy nhiên, tên tuổi ông sở dĩ không nổi bật như bao hào kiệt dũng sĩ
đương thời : Đỗ-thành-Nhân, Võ-Tánh, Châu-văn-Tiếp, Nguyễn-Huỳnh-
Đức v.v… vì đang buổi loạn to, những tên tuổi lớn như đã kể trên, gần như
là những ngôi sao sáng chói quá, dễ làm át mất ngôi sao bổn mạng của ông
đi. Biết người, biết mình, hiểu rõ thời thế chưa thuận tiện để mọi chân giá-
trị đều được minh định hẳn hoi nên ông cam phận thủ thường không kiêu
căng tự đắc và cũng không ganh ghét gì ai. Dầu không được chúa Nguyễn
có mắt xanh biết đến, ông vẫn chẳng buồn phiền gì, một mực tận tụy phục
vụ, vì tự nghĩ mình đã chọn lấy một con đường mà dấn bước, âu là cứ đi
dốc chí đi cho trọn, rồi cũng sẽ có ngày vinh diệu. Chưa phải là muộn.
Thế nhưng, qua giai đoạn chống Tây-Sơn, thống nhất sơn hà, lên ngôi
vua, luận công phong thưởng, vua Gia-Long chỉ phong ông đến chức
