ĐÔ ĐỐC BÙI THỊ XUÂN - Trang 15

2/ Bùi thị Xuân và trận chiến đấu oanh liệt cuối cùng, hòng cứu vãn vương
triều Tây sơn:

Tóm tắt theo sử sách, bà Bùi Thị Xuân cưỡi voi liều chết đánh lũy Trấn
Ninh, nơi Nguyễn Ánh đang cố thủ, từ sáng đến chiều, máu và mồ hôi ướt
đẫm áo giáp. Rồi bà còn giành lấy dùi tự tay thúc trống liên hồi. Lúc bấy
giờ Nguyễn vương cùng tướng tá đã hốt hoảng vội chia quân vượt sông
Linh Giang đánh bọc hậu hòng mở đường máu thoát thân.

Nào ngờ vua Cảnh Thịnh nhát gan thấy quân Nguyễn tràn qua nhiều, tưởng
nguy khốn liền cho lui binh.Ngay lúc đó bà cũng nhận được tin Nguyễn
Văn Trương phá tan thủy binh của Tây Sơn ở cửa biển Nhật Lệ (Quảng
Bình) cướp được hầu hết tàu thuyền và tướng giữ cửa Nguyễn Văn Kiên
cũng đã đầu hàng .

Trước tình thế đang thắng thành bại này đội quân của bà bỏ cả vũ khí, đạn
dược để tháo chạy …
Đây có thể nói là trận chiến đấu oanh liệt cuối cùng của bà để hòng cứu vãn
tình thế.
Nhưng ngờ đâu nhà Tây sơn, sau trận này thêm trượt dài trên đà suy vong,
không sao gượng lại được nữa…

Trong bài thơ dài Bùi phu nhân ca của danh sĩ Nguyễn Trọng Trì (1853-
1922) có đoạn rằng:
Xuân hàn lãnh khí như tiễn đao
Xuân phong xuy huyết nhiễm chinh bào
Hoàng hôn thành dốc bi già động
Hữu nhân diện tỷ phù dung kiều
Phu cổ trợ chiến Lương Hồng Ngọc
Mộc Lan tòng quân Hoàng Hà Khúc
Thùy ngôn cân quắc bất như nhân ?
Dĩ cổ phương kim tam đinh túc