mua xấp xỉ lượng hàng hóa mà 1 đô-la có thể mua. Nếu một gói hàng có
giá 25 đô-la ở Mỹ, và cũng gói hàng hóa đó có giá 350 rúp ở Nga, thì
chúng ta có thể đổi 25 đô-la có lấy 350 rúp (tức, 1 đô-la sẽ có giá trị xấp xỉ
14 rúp). Đây là lý thuyết về ngang bằng sức mua (purchasing power parity),
hay gọi tắt là PPP.
Nhưng rắc rối là ở chỗ, trong ngắn hạn, tỷ giá hối đoái có thể sai khác rất
nhiều so với dự đoán PPP. Theo mục đích phân tích của chúng ta, hãy chú ý
đến hai yếu tố sau. Trước tiên, các chính phủ có khả năng kiểm soát tỷ giá
hối đoái; và thứ hai, tỷ giá hối đoái đó có thể ảnh hưởng sâu sắc đến nền
kinh tế. Chúng ta hãy cùng nói về điểm thứ hai trước. Hãy tưởng tượng,
bạn đặt phòng ở khách sạn Ritz ở Paris, và bạn phát hiện ra rằng giá phòng
đã tăng gấp đôi so với lần gần đây nhất bạn đến nghỉ. Khi bạn kháng nghị
lên giám đốc khách sạn, ông ta trả lời, giá thuê phòng mấy năm gần đây
vẫn được giữ nguyên. Và ông ta đang nói thật. Thứ thay đổi duy nhất là tỷ
giá hối đoái giữa đồng euro và đồng đô-la. Đồng đô-la đã “yếu đi” hay “bị
xuống giá” so với đồng euro, nghĩa là mỗi đồng đô-la của bạn sẽ mua được
ít euro hơn so với trước đây. Điều này đã khiến giá thuê phòng trở nên đắt
hơn với bạn. Nhưng với bất kỳ người Pháp nào, giá phòng vẫn giữ nguyên
như trước kia. Do đó, chỉ một thay đổi nhỏ trong tỷ giá hối đoái cũng có thể
khiến hàng hóa nhập khẩu rẻ hơn hay đắt hơn, tùy theo chiều hướng thay
đổi.
Đó là vấn đề hết sức quan trọng. Đồng đô-la yếu đi đồng nghĩa với việc
những hàng hóa nhập khẩu sẽ trở nên đắt hơn. Điều này đúng với tất cả các
mặt hàng từ giá thuê phòng khách sạn Ritz ở Paris, túi xách tay Gucci của
Ý hay xe Toyota của Nhật. Trong khi đó, hàng hóa của Mỹ dường như rẻ
hơn đối với người tiêu dùng ở các nước khác. Giả sử Ford quyết định giá
một chiếc Taurus là 25 nghìn đô-la và quy đổi mức giá này theo đơn vị tiền
tệ của các thị trường khác trên thế giới. Nếu đồng euro mạnh hơn đồng đô-
la, khách hàng châu Âu sẽ thấy Taurus rất rẻ và đổ xô đi mua. Doanh số
tăng và Ford vẫn bán được 25 nghìn đô-la cho mỗi chiếc Taurus. Tin tốt
