Trong một bài viết mới đây trên tạp chí kinh tế hàng đầu American
Economic Review có tựa đề Does Trade Cause Growth?, các tác giả đã trả
lời là có. Giả sử nếu tất cả các yếu tố khác ở các đất nước đều như nhau,
những nước tiến hành hoạt động thương mại nhiều hơn sẽ có mức thu nhập
bình quân đầu người cao hơn. Jeffrey Frankel và David Romer, các chuyên
gia kinh tế của trường Đại học Harvard và UC Berkeley, kết luận: “Những
thành tựu của chúng ta là bằng chứng xác thực cho thấy chúng ta nên đề
cao tầm quan trọng của thương mại và các chính sách phát triển thương
mại.”
Các nhà nghiên cứu chỉ phản đối đôi chút và đây là việc họ vẫn thường
làm. Trong khi chờ đợi, chúng ta có những lập luận mạnh mẽ mang tính lý
thuyết để tin tưởng rằng thương mại làm cho các nước giàu có hơn và củng
cố bằng chứng thực tế khẳng định thương mại là yếu tố phân biệt những
người chiến thắng và những kẻ thất bại trong những thập niên gần đây. Các
nước giàu cũng phải làm tròn vai trò của mình. Jeffrey Sachs, một trong
những nhà tư tưởng hàng đầu trong lĩnh vực phát triển, đã kêu gọi một
“Hiệp ước mới cho châu Phi.” Ông viết: “Mô hình hiện nay của các nước
giàu - để viện trợ tài chính cho các nước nhiệt đới châu Phi trong khi ngăn
cản những cơ hội xuất khẩu sản phẩm dệt, giày dép, hàng da, và những sản
phẩm đòi hỏi nhiều nhân lực khác - có thể còn tồi tệ hơn nhiều so với
những người hoài nghi. Trên thực tế, về cơ bản, nó có thể hủy hoại những
cơ hội phát triển kinh tế của châu Phi.”
Chính sách tài chính và chính sách tiền tệ có trách nhiệm. Giống như
các cá nhân, chính phủ sẽ tự đẩy mình vào những rắc rối nghiêm trọng nếu
liên tục lạm chi vào những thứ không làm tăng sản lượng tương lai. Ở mức
tối thiểu, thâm hụt ngân sách lớn đòi hỏi chính phủ phải vay rất nhiều tiền
và việc này sẽ tước đoạt vốn khỏi tay những người vay khác có khả năng sử
dụng nguồn vốn hiệu quả hơn. Thâm hụt ngân sách thường xuyên là dấu
hiệu của những vấn đề có thể phát sinh trong tương lai: thuế cao hơn (để trả
