Thinh Không
Mắt
nhắm hờ, Humboldt nói về các vì sao và dòng chảy. Giọng
ông nhẹ nhàng nhưng cả phòng nghe được. Ông đứng trước bức
màn vẽ bầu trời đêm với những ngôi sao quần tụ thành các vòng
tròn đồng tâm: phông sân khấu của vở Cầy sáo thần do Schinkel vẽ
được căng lên lần nữa nhân dịp này. Giữa các vì sao người ta viết
tên các nhà khoa học Đức: Buch, Savigny, Huleland, Bessel,
Klaproth, Humboldt và Gauss. Phòng họp kín không chừa một chỗ.
Kính một mắt và hai mắt, rất nhiều quân phục, quạt phe phẩy, ở lô
trung tâm là bóng thái tử và phu nhân ngồi bất động. Gauss ngồi
hàng ghế đầu tiên.
Đâu phải, Daguerre đang trong tâm trạng vui vẻ thì thào vào
tai ông, còn vài năm nữa ông mới chụp được ảnh. Một lúc nào đó
ông cũng sẽ giải quyết được vấn đề ánh sáng, nhưng ông và phụ tá
hoàn toàn không biết được cách nào để hãm được i-ốt bạc.
Gausssuyt, Dnguerre nhún vai rồi
im lặng.
Nhìn lên bầu trời đêm, Humboldt nói, cũng chưa thật sự hình
dung được hết sự mênh mông của vòm trời. Màn sương sáng của
đám mây Magellan trên bầu trời Nam bán cầu không phải cấu tạo từ
vật chất vô định hình, không phải sương hay khí, đó là các mặt trời
mà khoảng cách vời vợi khiến chúng như tan vào nhau trong tầm
nhìn. Một ô trong dãi Ngân hà với kích thước hai độ nhân mười lăm
độ, như ống kính viễn vọng thu được, chứa hơn năm vạn tinh cầu có
thể đếm được và có lẽ còn thêm mười vạn không thể nhìn thấy vì tỏa
sóng quá yếu. Như vậy có nghĩa là Ngân Hà bao gồm hai mươi triệu
mặt trời, mà con mắt ta chỉ nhận ra qua một khoảng cách bằng
đường kính của chúng như một quầng sáng mờ mờ, một trong hơn
ba nghìn đốm sáng mờ ảo mà các nhà thiên văn đếm được. Vậy thì
