Stendhal tên thật là Marie-Henri Beyle, sinh năm 1783 và mất năm 1842.
Ông là người mở đầu cho trào lưu chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn
học nước Pháp. Sự xuất hiện của trào lưu văn học đó gắn liền với những
cuộc đấu tranh xã hội sôi sục và liên tiếp diễn ra ở nước Pháp trong hơn
nửa thế kỷ, từ 1789 đến 1848, nghĩa là hầu suốt cuộc đời Stendhal.
I - XÃ HỘI PHÁP TỪ 1789 ĐẾN 1848
Stendhal lên bảy tuổi thì nổ ra cuộc cách mạng tư sản Pháp 1789 mà ảnh
hưởng lớn lao bao trùm cả châu Âu và thế giới. Lenin, nhận định về cuộc
cách mạng đó đã nói:
“Hãy coi cuộc đại cách mạng Pháp, nó được gọi là “vĩ đại” không phải là
không có lý. Đối với giai cấp mà nó phục vụ, giai cấp tư sản, nó đã làm
được rất nhiều việc đến nỗi toàn bộ thế kỷ XIX, cái thế kỷ đã mang lại văn
minh và văn hóa cho toàn nhân loại đó đã tiến diễn dưới dấu hiệu của cuộc
cách mạng Pháp. Trên khắp thế giới, thế kỷ đó đã chỉ đem thi hành, thực
hiện từng phần, làm nốt cái mà các nhà cách mạng Pháp vĩ đại của giai cấp
tư sản đã tạo ra, họ phục vụ lợi ích của giai cấp đó một cách không có ý
thức, che đậy dưới những khẩu hiệu tự do, bình đẳng và bác ái” *a
Ở nước Pháp, cuộc cách mạng 1789, do giai cấp tư sản lãnh đạo, đã đánh
đổ chế độ phong kiến và nền quân chủ chuyên chế và đưa giai cấp đó lên
nắm chính quyền. Tuy nhiên, con đường đi tới toàn thắng không phải là
không có vấp váp. Một mặt, giai cấp quý tộc không cam chịu thua ngay
trong một keo đầu, mặt khác để chiến thắng chế độ phong kiến, giai cấp tư
sản nhất thiết phải dựa vào lực lượng to lớn của quần chúng nhân dân lao
động thành thị và nông thôn, nhưng chính bản thân nó lại sợ phong trào
quần chúng. Vì vậy, có thể nói lịch sử nước Pháp từ 1789 đến 1848 là quá
trình đấu tranh của giai cấp tư sản Pháp luôn luôn phải đối phó hai mặt với
giai cấp quý tộc và với nhân dân lao động để giành lấy và củng cố chính
quyền.
