- Hành lý của khách đều cả trên người.
- Không có hành lý, - ngài Viên hỏi, - thì tới ngay nhà tôi đi.
Thời Đại Lai ngần ngại một lát rồi đi theo ngài Viên.
Đúng là:
Buôn bán thương cỏ yếu.
Nhàn nhã tiếc hoa rơi.
Bên đường vui câu chuyện,
Mới biết ông Mạnh Thường.
Thời Đại Lai tới nhà ngài Viên mới biết đây là một ông quan danh tiếng.
Ngài Viên thết đãi cơm rượu rồi hỏi:
- Lưu lạc như thế, văn chương chữ nghĩa vẫn còn nhớ chứ.
- Con nhà nghèo, lại không được lên học quán, phiêu bạt đã nhiều năm
song chữ nghĩa vẫn còn nhớ. Xin ngài dạy bảo.
Tối ấy anh nghỉ tại thư phòng. Sáng hôm sau ngài Viên thuận miệng đọc
hai đề văn, bảo con và Thời Đại Lai làm. Đến trưa cả hai đều làm xong,
trình lên ngài Viên. Nhìn chữ nghĩa, văn vẻ của Thời Đại Lai, ngài Viên
khen:
- Không những chữ nghĩa không quên mà nội dung và nghệ thuật đều nổi
bật, âm hưởng hòa quyện nhau, có tài giật bảng vàng. Anh xuất chúng như
thế có muốn tôi tiến cử vào trường học trong vùng này không?
Thời Đại Lai không dám bộc lộ rõ ý tứ của mình, anh nói:
- Nửa đời lưu lạc, thời gian trôi đi một cách phí hoài, quả thực con vẫn
chưa đỗ tú tài.
- Sang năm là năm thi, quan chủ khảo mở kỳ thi, anh hãy chịu khó lưu lại
đây, cùng thằng nhỏ nhà tôi đèn sách, nhận quê quán ở đây anh mới là
người miền Bắc, nhất định anh sẽ đỗ.
Là người lang thang phiêu dạt tới đây, Thời Đại Lai sao mà chẳng nghe
theo. Ngài Viên dành riêng một phòng học cho hai người đọc sách. Từ khi
bỏ học, nay được làm bạn với đèn sách. Thời Đại Lai suốt ngày miệt mài
học tập. Gặp được người tri kỷ, sách vở lại nhiều, anh vùi đầu vào việc học
