- Có một quả phụ tên là Tiểu Nga, một lần thăm chùa này có đưa cho tôi
xem câu đố mười hai chữ nhưng tôi không cắt nghĩa được.
Tôi bèn xin sư Tề Vật viết ra giấy, tựa vào lan can viết lên không trung rồi
tập trung suy nghĩ. Các khách cùng ngồi với tôi chưa thấy mệt mỏi thì tôi
đã đoán ra. Tôi sai chú tiểu đi gấp mời Tiểu Nga đến hỏi kỹ nguyên do.
Tiểu Nga nức nở hồi lâu, rồi nói:
- Cha tôi và chồng tôi đều bị cướp giết chết. Sau đó tôi từng nằm mơ thấy
cha báo rằng người giết ông là "khỉ trong xe, cỏ phía đông cửa". Lại nằm
mơ thấy chồng báo người giết chàng "đi trong lúa, chồng một ngày".
Nhưng đã lâu năm không ai giải được.
Tôi bảo:
- Nếu đúng vậy thì tôi đã xét kỹ và tìm ra rồi. Kẻ giết cha chị tên là Thân
Lan, giết chồng chị tên là Thân Xuân. Khỉ trong xe (xa trung hầu) nếu bỏ
một vạch ngang trên và một vạch ngang dưới ở chữ xa đi thì là chữ thân,
thân cầm tinh con khỉ cho nên nói là khỉ trong xe. Cỏ phía đông cửa (môn
đông thảo), dưới bộ thảo có chữ môn, trong chữ môn có chữ đông ấy là chữ
lan vậy. Còn đi trong lúa là đi qua ruộng (xuyên điền quá) cũng là chữ
thân; chồng một ngày (nhất nhật phu) nghĩa là trên chữ phu thêm một vạch
ngang, dưới có chữ nhật tức là chữ xuân. Vậy kẻ giết cha chị là Thân Lan,
kẻ giết chồng chị là Thân Xuân rõ ràng rồi đấy.
Tiểu Nga khóc nức lên, lạy tạ tôi, viết bốn chữ Thân Lan, Thân Xuân vào
vạt trong áo, thề sẽ hỏi thăm, giết cho được hai tên cướp ấy để trả nỗi oan
của gia đình. Tiểu Nga hỏi tên họ và chức quan của tôi rồi gạt lệ ra đi.
Sau đó Tiểu Nga mặc quần áo đàn ông, đi làm thuê kiếm mướn trong chốn
giang hồ. Hơn một năm sau đến quận Tầm Dương, thấy một nhà cửa tre nọ
có yết giấy rằng "Cần mướn người". Tiểu Nga đến cửa xin làm thuê hỏi tên
người chủ chính là Thân Lan. Lan dẫn về nhà. Tiểu Nga trong lòng phẫn
uất nhưng ngoài mặt vẫn vâng lời, giúp việc bên cạnh Lan, được Lan rất tin
cậy. Tiền bạc chi ra thu vào Lan đều giao cả cho Tiểu Nga. Đã hơn hai năm
không ai biết Nga là gái.
