Kết thân bạn bè có phải trên đầu lưỡi thôi đâu. Bởi thế cho dù tôi nghèo
túng thế nào chăng nữa, tôi cũng không thể vứt bỏ nhũng điều tôi gìn giữ,
để dấn thân vào thói xấu của tú tài.
Mọi người thấy Thủy Nguyên nói thế, than rằng: "Quả thực đây là một
người vô cùng trong sạch và đạo đức". Đúng là:
Chẳng thể luyện được vàng,
Kẻ sĩ thường nghèo túng.
Sách vở chất đầy nhà,
Ra ngoài không có bạn.
Cát Thủy Nguyên nghèo đến mức khó mà sống nổi, người ta khuyên anh
nên làm một việc gì đấy. Anh nói:
- Là nho sinh mà thay đổi nghề nghiệp, quả thực tôi rất lo sợ. Giảng giải
kinh dịch, bàn luận về số mệnh, ấy là duy trì đạo giữa trời và người của bậc
Thánh nhân. Số phận của ta là trong sạch. May mà sang năm ta được thi,
nhưng sang năm cũng cần ăn cần mặc, cần phải có tiền đến trường thi,
nhưng kiếm đâu ra tiền, thôi thì ta thử làm xem sao?
Thế rồi anh tìm một tờ giấy dán vào tấm gỗ viết: "Gia cư sĩ đoán số mệnh".
Dựa tấm biển vào trước cửa nhà, Thủy Nguyên ngồi chờ người đến xem.
Mọi người lần lượt đến nhờ ông đoán số mệnh. Thủy Nguyên cứ theo lí nói
thẳng, chẳng khác nào như đuổi khách đi. Thấm thoát thế mà anh đã đoán
số mệnh được bốn năm tháng.
Một hôm bỗng có một người dáng vẻ tu hành đắc đạo, tên là Mễ Niên, đầu
đội mũ kiểu thời Đường, mặc áo thụng, lắc được quẻ Cấn. Thủy Nguyên
hỏi:
- Ông cần gì?
- Tôi cần lấy vợ. - Mễ Niên trả lời. - ông xem người ấy có phúc, có duyên,
có thuận hòa với kẻ trên người dưới không?
- Nếu không phải là vợ cả thì đều tốt. - Thủy Nguyên nói: - Cấu có nghĩa là
